Życzyńscy

O Pilicy » Właściciele » Inni właściciele » Życzyńscy

Nazwisko występuje w dokumentach w trzech formach: Życiński, Zyczenski i Życzyński. Po raz pierwszy Józef Życiński pojawia się w skrypcie wierzycielskim z 17 marca 1732, wystawionym przez Jana de Strussy Strusia, syna kasztelana bieckiego Jędrzeja Strusia herbu Korczak. Dłużnik oświadcza: na pilną bardzo moię potrzebę u pomienionego Imci Pana Życzyńskiego zaciągnąłem pożyczkę w wysokości Tysiąca Pięciuset Złotych Polskich [...] w Monecie w Koronie idącey każdy Złoty rachuiąc po Groszy Trzydzieści Polskich. W związku z tym wystawia Assekuracyą w ręce Imci Pana Józefa z Żydowa Życzyńskiego. I deklaruje w niej nic a nic czasu nie uchybiając ale punktualnie na czas Poniedziałkowy po Niedzieli Oculi nazwaney to jest na Dzień Siedemnasty Miesiąca Marca w Roku Przyszłym Tysiącznym Siedmsetnym Trzydziestym Trzecim w takoweyże Monecie [...] bez wszelakich prawnych Terminów któreby retardationem [zwłokę] w wyliczeniu takowey Summyczynić miały oddać y wyliczyć. Do tego zobowiązania dopisano zastrzeżenie: poty póki to nie nastąpi, wierzyciel z Dóbr [...] Różnice Possesyi Imci zastawney podległych moich Dziedzicznych nie ma ustąpić póki odemnie w wszelkich, pretensyach in tenere [w całości] nie będzie uspokojony.

Józef Życzyński, podstoli bracławski, był dzierżawcą Kleszczowej już w 1742 roku kiedy to 21 maja 1742 r. we Wschowie, Zygmunt Dobiński uzysk przywilej iuris communicativi dla nowej żony, Konstancji z Dobińskich, przedstawiony do wpisu do krakowskich akt grodzkich 14 lipca. Intromisja przeprowadzona została 4 września przez woźnego sądowego Joachima Baranowskiego w towarzystwie Józefa Życińskiego z Kleszczowej i posesora wójtostwa w Chlinie - Jakuba Bibersztyn Starowiejskiego. Żoną Józefa była Konstancja z Komornickich, prawdopodobnie herbu Gryf. Wspominają go również dwa dokumenty z archiwum chlińskiego - z 2 kwietnia 1745 i 21 czerwca1757 - occasione illibertationis Decimae Manipularis, aliarumąue praetensionum [w związku z utrzymaniem obowiązku dziesięciny wytycznej i innych roszczeń Kościoła]. Ten drugi nazywa go przy tym Cohortis Loricati Sere-nissimi Regij Principis Poloniarum Commilito [towarzyszem roty pancernej wojska polskiego]. W międzyczasie, w grudniu 1747 r. wizytujący chlińską parafię ks.Komorowski wśród dochodów chlińskiego kościoła wymienia dziesięciny z wójtostwa w Kleszczowie i od kmieci tej wsi, którą ma Józef de Wola Żydowska Życzyński. 26 listopada 1751, w podziemiach pilickiego klasztoru oo. franciszkanów zostało pochowane dziecko -Józef Życzyński- być może potomek Józefa i Konstancji.

Lustracye Starostw Krolewszczyzn, Woytostw, Sołtystw, Wybraniectw y inszych Dzierżaw Woiewodztwa Krakowskiego [...] in Anno 1765 Uczynione" wykazują, że dobra kleszczowskie należą do Józefa Życzeńskiego i jego małżonki, Konstancji z Komornickich. Wieś liczy wówczas 19 półrolników (17 z nich robi na pańskim trzy dni pieszo lub jeden sprzężajem, pozostali po dwa dni piesze) i 9 zagrodników (robią po dwa lub trzy dni). Rezydencję stanowi dwór z kuchnią. Jest też folwark z browarkiem (dla wygody Dworskiey porządny pod gontem) oraz browar stary ze wszystkim zły. We wsi stoją również dwa młyny: nowy o dwóch kołach niedaleko dworu i drugi stary, pod słomą, o kole jednym, a także dwie karczmy wiezdne: stara, lecz dobra na trakcie Pileckim, która ma wierzch na izbie nowy, i druga, również dobra, choć stara na trakcie Szczekockim (ta pod snopkami).

Józef Życzyński dzierżył wójtostwo w Kleszczowej do 6 września 1773 r. kiedy to przywilej królewski na nie otrzymał Julian Czerkiewicz jednak z rezygnował z jego objęcia. 15 września 1773 zgody na cesję tej wsi na rzecznowego arendarza i wójta Kleszczowej, Karola Wessla, starosty libertowskiego, syna Teodora, król Stanisław August Poniatowski udzielił Magnifico Josepho Życzyński Pocillatori Czerniechoviensi [podczaszemu czerniechowskiemu] et Constantiae de Komornickie Conjugibus [małżonkom]. Oba dokumenty oblatował w grodzie krakowskim 13 października 1774 dziedzic Udorza, Józef Ostaszewski. Według Summarjusza krolewszczyzn [...] spisanego roku 1770 Życińscy płacili z tenuty kleszczowskiej 459 złp 23 gr i 3 szelągi. Józef Życzyński-senior został pochowanyw pilickim klasztorze oo. franciszkanów 18 listopada 1776 r. Kontraktem z 25 października 1780 wieś Kleszczową, jako prowizję od sumy 34 tysiące zł, wziął w trzechletnią arendę Jan Leon Seeloff vel Zeloff (szlachcic herbu Doliwa dopiero od 7 listopada 1791). Jan Seeloff zamieszkał w dworze w Woli Libertowskiej a jego żoną była Julianna z Życzyńskich. Na wspomnianą kwotę składała się pożyczona od Zeloffa kwota 10 tysięcy złp i przyłączona do niej suma od Życińskich, których najwyraźniej spłacił. Wdowa po Józefie, Konstancja Życińska, członkini III Zakonu, została pochowana w tym samym klasztorze 31 października 1781 r. Transakcja objęcia Kleszczowej przez Życińskich, w ramach udzielonej w 1774 r. Teodorowi Wesslowi pożyczki 24 tysiące złp przeprowadzona została, co najmniej w części, bezgotówkowo. 30 maja 1792 na Sessyi Sądowey Trybunału Głównego Koronnego Lubelskiego Prowincyi Małopolskiey, wśród licznych długów nieżyjącego już Teodora Wessla był i ten w wysokość 24 tysiące złp, pochodzący z Kupna Dóbr Wsi Kleszczowa pochodzący, zaciągnięty u Wielmożnego Józefa Zycińskiego i jego żony Konstancji.

Franciszek Zyczeński, być może syn Józefa i Konstancji, nie był tenutariuszem lecz poddzierżawcą Kleszczowej. Wśród ówczesnych dzierżawców królewszczyzn panował powszechnie zwyczaj wypuszczania w dalszą arendę posiadłości dzierżawionych od władcy za zasługi i podobnie postąpił Karol Wessel z Kleszczową, którą wydzierżawił Franciszkowi. Franciszek Zyczeński de Kleszczowa i Anna Ostaszewska de Villa Udorz dwukrotnie pojawili się w dokumentach parafii Chlina jako rodzice chrzestni: 6 marca 1782, kiedy podawali Kazimierza Józefa, syna Franciszka i Marianny Tomczyńskich, kleszczowskich wybrańców, a 21 sierpnia 1784 Jacka Bartłomieja, potomka Józefa i Zofii Staniszewskich. W tym drugim przypadku Franciszek Zyczeński nazwany został Possessor Villae Kleszczowa. 25 stycznia 1781 w roli chrzestnych Pawła, syna Piotra Chuchro z Kleszczowy, wystąpili Bartłomiej Ostaszewski z Udorza i Anna Zyczyńska z Kleszczowej. Na początku 1781 r. odnotowana jest również Petronela Zyczyńska de Kleszczowa. Wpis w metrykach chlińskich z 5 lutego 1793, odnoszący się do chrztu jednej z córek Bartłomieja Ostaszewskiego i Anny z Życzyńskich, przedstawia ich nadal jako protunc Possessores Villae Kleszczowa- posesorów siedzących w Kleszczowej. W udorskim dworze 19 listopada 1812 zmarła w wieku 64 lat Katarzyna z Życzyńskich Ostaszewska, wdowa po Józefie Ostaszewskim, który zmarł 18 maja 1808 r., mając lat 84. Pochowana została 23 listopada t.r.