Wytwórnie octu

Ubiegły sezon nie obfitował w wybitniejsze wypadki,choć pomniejszych nie brakowało. Mieliśmy w samej osadzie pięć prób pożarowych,bez dalszych jednak groźniejszych następstw,chociaż w takiej jednej uległa poparzeniu na śmierć żona fabrykanta octu,nieostrożnie się obchodząca ze spirytusem czy tez kwasem siarkowym. Jest to zakład kwalifikujący się ze wszech miar do zupełnego usunięcia. [1886r.]

Brak jest innych informacji o tym zakładzie. Dopiero w roku 1903 pojawiło się w prasie ogłoszenie informujące o nowopowstałej Fabryce octu E.Pace& Syn. Nie wiadomo czy była ona zupełnie nowym zakładem czy też kontynuowała tradycje wspomnianej wyżej XIX-wiecznej wytwórni. Fabryka E.Pace& Syn znalazła się w wydanych w latach 1904 i 1906 księgach adresowych,z których wiadomo, że kapitał firmy wynosił 10 000 rubli, roczny obrót około 30 000 rubli a firma zatrudniała 6 robotników. Wiadomo,że w roku 1912 zakład funkcjonował przy ulicy Zarnowieckiej. O dalszych dziejach firmy nie ma żadnych informacji.

Wiele wskazuje na to,że właścicielami fabryki byli potomkowie jednego z twórców polskiego hutnictwa,J ohna Pace [Paysse],którego potomek*,Karol Alfred Founes-Pace, miał trzech synów - Edgara , Juliusza i Waldemara - oraz cztery córki. Być może to Edgar Pace był właścicielem firmy E.Pace &Syn. Edgar urodził się około 1878-1879 roku. W roku 1903 miał więc około 25 lat. Zgadza się pierwsza litera imienia. Logikę wywodu burzy jednak zapis ...&Syn. Teoretycznie właścicielką mogła być siostra Karola Alfreda,Emma Anna Founes-Pace,która w roku 1903 miała 66 lat jednak o jej o potomkach nie ma żadnej informacji.

[*Karol Alfred Founes-Pace był synem pasierba Johna Pace , Józefa Founes-Pace.]

Z dokumentu:
Protokół posiedzenia seymiku powiatowego olkuskiego w dniu 15 marca 1920
Przewodniczący zaznajamia członków sejmiku w sprawie starań poczynionych celem przeniesienia szpitala w Pilicy z gmachu klasztornego  do jakiegokolwiek innego budynku. Proponowane gmachy w Pilicy jak słodownia Ungra lub budynki Pesa, pomijając już szaloną cenę, nie nadają się na szpital.

wynika,że w roku 1920  zakład już nie funkcjonował. W ówczesnych dokumentach nazwisko "Pace" często spotykane było w formie fonetycznej "Pes".

W roku 1919 niewielką fabrykę octu przy ulicy Krakowskiej uruchomił inż. Bróg a w 1920  roku zatrudniająca 4 robotników fabryczkę octu prowadził Stanisław Odechowski.

Rok 1903

Rok 1904