Wyszperane w archiwach

W 1361 r. Otton z Pilczy zamienił z Abrahamem i jego synem Markiem z Goszyc nowe Witanowice na Sielec i Klimontów. Świadkiem zamiany był wojewoda krakowski Andrzej z Tęczyna. Dokument zamiany potwierdził pieczęcią król Kazimierz Wielki.

 W archiwach polskich i zagranicznych znajduje się wiele dokumentów i eksponatów związanych z dziejami Pilicy. W Centralnym Państwowym Archiwum Historycznym w Kijowie znajdują się dwa dokumenty związane z Ottonem z Pilczy:

Dokument pergaminowy z pieczęcią Ottona z Pilczy wystawiony w Łańcucie 16 sierpnia 1369 roku.

Treść:

Łańcut, 1369 r., sierpnia 16.

Otto heres de Pilcza nadaje dostojnemu lohani Howsteter i jego prawnym spadkobiercom sołectwo we wsi zwanej Nowe Sioło (dicta Nova villa) zwyczajowo zwane Neudorf jakie na bazie (na wzór) Łańcuta dostało magdeburskie prawo oraz na podstawie lokacji powinno mieć 65 łanów, z jakich pięć powinno być zwolnionych ze wszystkiego. Z nich jeden łan przeznaczony dla kościoła, jeden na pastwisko, a trzy dla sołtysa. Zezwalam sołtysowi budować we wsi oraz na rzece, zwanej Biała Woda, zwyczajnie Weysse wisser, młyn oraz stawy rybne. Sołtys oraz jego następcy będą stawać i odpowiadać tylko przed Ottonem z Pilczy, a kmiecie z tej wsi przed sołtysem. Od spraw tak wielkich jak i małych, jakie będą odbywane przed sołtysem, on będzie miał trzeci denar, a dwa denary będą szły na korzyść Ottona z Pilczy. Otto z Pilczy zwalnia mieszkańców wsi od opłat i danin; po tym jak termin nadania tej wolności upłynie, oni będą płacić jemu i jego spadkobiercom od jednego łanu po jednej polskiej grzywnie, szósty denar od tego postępowania otrzyma sołtys. Kmiecie z każdego łanu będą oddawać po dwa korce z dziesięciny. Także 3 pręty powinni będą dawać każdego roku, sołtys jeden, a kmiecie dwa albo zamiast jednego pręta 4 korce. Oprócz tego, tenże sołtys powinien służyć Ottonowi z Pilczy razem z koniem wartości 6 grzywien oraz spisem z tej wioski oraz z wioski Krzemienica (Krezemenicza).

Na odwrociu: Otto Pilecki dat scultecian in nova villa Kraczkowa Joanni Housteter 1369

Oblata* dokumentu Ottona z Pilczy, wystawionego w Łańcucie 2 lutego 1367 roku, wykonana przez kancelarię króla Kazimierza Wielkiego, potwierdzająca sprzedaż Ottonowi z Pilczy dwóch majątków - wsi Kośmy i Mikulice, przez braci Ostankę i Dereszniaka. Dokument pergaminowy z pieczęcią króla Zygmunta Augusta, z dn. 16 grudnia 1558 roku.

Treść:

Piotrków, 1558 r., grudnia 16.

Zygmunt August, Król Polski, powiadamia, że potwierdza pergaminowy dokument Króla Polski Kazimierza datowany w Łańcucie 1367 r., lutego 2, przedstawiony w imieniu szlachetnego Andrzeja Zimnickiego /Andreae Zimniczki/, w którym mowa jest o sprzedaży przez Ostankę i Dereszniaka /Osthaniko et Deressniak/, rodzonych braci, dziedzicznych majątków rycerzowi Ottonowi z Pilczy, treść którego następująca: Kazimierz, Król Polski, powiadamia, że przybywający osobiście z Orzowicz /Orzowicze/, Rusini Ostańko i Dereszniak powiadomili, że oni sprzedali szlachetnemu rycerzowi Ottonowi, dziedzicowi z Pilczy, Staroście Ziemi Ruskiej, za 200 kop czeskich groszy po 60 groszy w każdej kopie – swoje dziedziczne majątki Kosma i Mikulice z oboma brzegami oraz młynem, które położone są w Ziemi Ruskiej, razem ze wszystkimi dochodami, przybytkami, polami, łąkami, lasami, borami, gajami, zaroślami, łowiskami, pastwiskami, stawami, łowiskami ryb, młynami, wodami, z wszystkimi korzyściami, płodami, czynszami oraz ze wszystkim, co do nich odnosi się.

Pod tekstem:

Joannes Ocieski R/egni/ P/oloniae/ Cancellarius s/ubscri/p/si/t. R/e/1/ati/o Magnifici Joannis de Oczieschino Regni Polonia/e/ cancellary cracoviensis generalis ac oszwienczimen/sis/ zathorien/sis/ sandecensis Olsthinensis

* Oblata- wpis aktu prawnego do ksiąg sądowych

Dokument króla Jana Olbrachta z 21 września 1494 r. dotyczący wójtostwa lubelskiego, spisany na sejmie radomskim, w niedzielę świętego Mateusza apostoła i ewangelisty, roku Pańskiego tysiąc czterysta dziewięćdziesiątego czwartego, w obecności tamże pełnych czci dla Chrystusa, w obecności panów oraz wspaniałych, szlachetnych i czcigodnych Andrzeja Róży arcybiskupa lwowskiego, Mikołaja pierwszego biskupa przemyskiego, Jana Amora z Tarnowa kasztelana krakowskiego, Spytka z Jarosławia krakowskiego, Jana Świdwy z Szamotuł poznańskiego, Dobiesława z Kurozwęk sandomierskiego, Jana z Pilczy ruskiego wojewodów, Jana Ostroroga poznańskiego, Piotra ze wspomnianych Kurozwęk sandomierskiego oraz naszego królestwa skarbnika i starosty krakowskiego, Ambrożego z Pępowa rozpierskiego i Jana Podlodowskiego żarnowieckiego kasztelanów, Grzegorza z Lubrańca skarbimierskiego i świętego Floriana prepozyta i królestwa naszego podkanclerzego i innych wielu świadków

Król Zygmunt Stary wobec skarg rajców i mieszczan lubelskich poleca Janowi z Pilczy staroście lubelskiemu uregulować sporne sprawy w mieście. Dane w Krakowie, w najbliższą sobotę przed świętym Franciszkiem, roku Pańskiego tysiąc pięćset osiemnastego, naszego panowania dwudziestego drugiego. Na polecenie własnego królewskiego majestatu.

Pieczęć z napisem A.Kohn w Pilicy. Przeznaczenie nieznane [Zbiory prywatne]

pieczęć z napisem:

Rada Najwyższa Rządząca X.Warszawskiego

Podprefektura Powiatu Pilickiego

[Zbiory prywatne]

W roku 2014 Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu prowadził pierwszy etap prac konserwatorskich ważnych dla kultury narodowej zabytków rękopiśmiennych w ramach projektu „Konserwacja 200 bezcennych dokumentów na 200-lecie Ossolineum”. Projekt był dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Na liście konserwowanych dzieł znalazły się „piliciana”:

Dokument BO nr 4

Rok 1381, Otto z Pilczy zakłada wieś Handzlówka.

Pergamin 34,3 x 23,9 + 3,1 cm, Język łaciński. Brak pieczęci. Stan przed konserwacją:

Pergamin bardzo sztywny, z prawej strony i na górnej krawędzi z cechami żelatynizacji. Zdeformowane - z lekkimi załamaniami powierzchni, zabrudzone, z przetartym atramentem - krawędzie składania dokumentu. Na lewym zagięciu ubytek połączony z brązową plamą. Dokument silnie zabrudzony, z plamami, szczególnie zniszczone kwatery zewnętrzne. Pośrodku pliki wycięcie pergaminu. Ubytek na krawędzi z prawej strony obiektu przy plice. Inicjał z lewej strony dokumentu rozmyty.

Dokument BO nr 37

Rok 1482, Stanisław z Pilczy, podkomorzy przemyski, zaświadcza że Jan Łysakowski przeprowadził rozgraniczenie pomiędzy wsiami Zurowycze a Ożeńsko.

Pergamin 21 x 15,8 + 2,6 cm. Język łaciński. Stan przed konserwacją:

Pergamin miękki aksamitny, obiekt zdeformowany, krawędzie składania usztywnione z lekkimi przetarciami tekstu. Na odwrociu w dolnej części dokumentu oryginalny ubytek skóry. Dokument ogólnie zabrudzony, silniej na odwrociu. Na górnej krawędzi oraz na dolnych kwaterach pergaminu zacieki połączone z rozmyciem atramentów. Na odwrociu rdzawe plamy połączone z pęknięciami pergaminu, widoczne także od strony lica. Zapiski kancelaryjne przetarte. Nacięcia po pasku pergaminowym.

Dokument BO nr 917

Rok 1513, Maciej z Bóbrki, sędzia, i Stanisław z Kormanic, podsędek, ziemscy przemyscy, zaświadczają, ze Mikołaj z Pilczy, woj. bełski otrzymawszy od żony swej Magdaleny z Jarosławia, 3000 zł węgierskich zapisał jej dożywotnio za te sumę swoje miasto Kańczuga i wsie: Niziatycze, Ostrów, Sietesz, Husów, Manasterz, Siedleczka i Hadle.

Pergamin 37 x 38 +2,4 cm. Język łaciński. Stan przed konserwacją: Pieczęci wiszących brak, pozostały paski pergaminowe. Pergamin ze śladami zalania, z intensywnymi zaciekami na lewej krawędzi składania obiektu. Krawędź ta silnie zżelatynizowana, pergamin sztywny przeźroczysty, ściągnięty z ubytkami. Powierzchnia dokumentu zabrudzona. Pod zaciekami atramenty silnie rozmyte, miejscami nieczytelne. Od prawej krawędzi rozległe rozdarcie połączone z deformacją pergaminu. Pergaminowe paski na których zawieszone były pieczęcie zabrudzone, zdeformowane z rozdarciami.

Rok 1404

Maciej biskup kościoła katolickiego i Atanazy ruskiego, Jan z Tarnowa wojewoda krakowski, starosta ruski, Piotr Kmita wojewoda sandomierski oraz inni dostojnicy i szlachta ziemi ruskiej wydają wyrok w sprawie między Władysławem królem polskim a Jadwigą wdową po Ottonie z Pilczy wojewodzie sandomierskim i jej córką Elżbietą żoną Wincentego z Granowa kasztelana nakielskiego, przysądzając królowi miasto Tyczyn pod warunkiem, że zwróci wspomnianym paniom Jadwidze i Elżbiecie cenę kupna w kwocie 500 grzywien. Własność Fundacji XX. Czartoryskich

Kraków 24 stycznia 1440

Władysław król polski* zobowiązuje się uwolnić Jana z Pilicy starostę krakowskiego z poręczenia na sumę 753 florenów w złocie, jakie Jan uczynił za króla Piotrowi Odrowążowi ze Sprowy wojewodzie lwowskiemu; gdyby król nie wywiązał się w terminie do św. Jana Chrzciciela, pozwala wwiązać się Janowi z Pilicy w królewskie wsie: Rakowice w ziemi krakowskiej i Rodatycze w ziemi ruskiej. Własność Fundacji XX. Czartoryskich

* Władysław III Warneńczyk (król Polski 1424-1444).

27. grudnia 1482r.

Otto dziedzic Pilczy i Krężnicy, podkomorzy lubelski, na prośbę braci : Mikołaja archidiakona sandomierskiego, kanonika krakowskiego oraz Andrzeja podkomorzego sandomierskiego, dziedziców Sienna i Chruśliny, podaje do wiadomości następujący akt z ksiąg podkomorzych lubelskich z roku 1445, w którym Jan Kuropatwa z Łańcuchowa podkomorzy lubelski poświadcza, że Jan dziedzic Sienna i Chruśliny oraz Wilam dziedzic Nieszawy (Meschow) zobowiązują się pod zakładem 200 grzywien przeprowadzić granice między swymi dobrami, między Chruśliną a Nieszawą.