Tablica ze Słowackim w tle

W arkadzie kaplicy Padniewskich znajduje się płyta z czarnego marmuru:

Wieczny odpoczynek racz dać Panie

Zenonowi Belinie Brzozowskiemu

(synowi Karola) marszałkowi Bałckiemu

i ostatniemu z wyboru szlachty podol-

skiej w 1861 r. ur.12.IV.1806r. w Soko-

łowce zm. 17.IV.1887 w Warszawie

spoczywającemu w kaplicy rodzinnej na

cmentarzu paraf. obodowieckim na Po

dolu. Ku wiecznej pamięci najlepsze-

mu ojcu synowie Jan i Karol

Zenon Izydor Antoni Belina-Brzozowski był ojcem Karola, który w latach 1884-1894 był właścicielem Pilicy. Ojcem Zenona był Karol Brzozowski z Brzozowa (1779-1862), a matką Ksawera Trzecieska herbu Strzemię (1775-1871). Rodzina Belina-Brzozowskich osiedliła się na Podolu w II połowie XVIII wieku po wejściu w posiadanie kilku wsi należących wcześniej do Koniecpolskich. Należały do nich obszar o około 55 tys. hektarów obejmujący m.in. Sokołówkę, która była siedzibą rodową, w której znajdował się dwór z jedną z największych na Podolu kolekcji dzieł sztuki. Oprócz niej Brzozowscy posiadali Popieluchy, Czobotarkę, Żabokrzycz, Lewków, Tarnawke, Krzykliwiec, Miastówke, Kozińce, Sawińce, Kitajgród, Kunicze i Wohyń w lubelskim. Rodzina posiadała także pałac Brzozowskich w Warszawie oraz neogotycki pałac w Odessie wzniesiony w XIX wieku przez Zenon Belinę-Brzozowskiego, w pobliżu Bulwaru Nadmorskiego, który miał mu służyć za siedzibę w mieście, przez które eksportował zboże ze swoich majątków. Pałac był wzorowany na angielskich zamkach, a zaprojektował go Feliks Gąsiorowski. W pałacu tym właściciel gościł Juliusza Słowackiego. Po Zenonie Izydorze pałac odziedziczył starszy syn Jan Belina-Brzozowski. Do 1919 roku konsulem RP w Odessie był Zenon Karol Belina-Brzozowski. Belina-Brzozowscy utracili swoje dobra na Podolu w 1921r. w wyniku traktatu ryskiego.

Zenon Izydor ukończył założone przez Tadeusza Czackiego słynne Liceum Krzemienieckie, które początkowo nazywało się Gimnazjum Wołyńskie a z czasem zyskało miano Aten Wołyńskich. Szkołę tą ukończył również Juliusz Słowacki. W lutym 1836 roku Słowacki wyjechał ze Szwajcarii do Włoch. Zwiedził Rzym, Neapol i wyspę Capri. Odbył wycieczkę na szczyt Wezuwiusza i do Pompei oraz Herculanum. Tu poznał Zygmunta Krasińskiego, któremu dedykował później Balladynę i Lillę Wenedę. We Włoszech podjął decyzję o wyjeździe na Wschód, o czym pisał w liście do matki:

„Droga moja! Zdziwisz się zapewne odebrawszy ten list, na wsiadaniu prawie pisany. Wyjeżdżam na wschód do Grecji, do Egiptu i do Jerozolimy – projekt ten, od dawna zrobiony i kilka razy odrzucony ode mnie jako nadto straszne przedsięwzięcie, przyszedł na koniec do skutku. Odbędę sześciomiesięczną wędrówkę w towarzystwie Zenona Brzozowskiego i w Aleksandrii połączę się z dwóma moimi współtowarzyszami podróży. Będzie więc nas czterech, żeglujących po Nilu aż do pierwszej katarakty. Nie lękaj się o mnie, moja droga, ani frasuj się o sposoby dosyłania mi czego”

Towarzyszem podróży i fundatorem wyprawy był Zenon Izydor. Podróż rozpoczęła się 24 sierpnia 1836 roku w Neapolu i wiodła przez Grecję, wyspę Siros, Aleksandrię do Kairu. Tutaj podróżnicy zwiedzili Gizę, Asiut, Denderę, Teby, Luksor, Karnak, Edef, świątynię Izydy na wyspie Philae. Następnie wyruszyli w podróż wzdłuż Nilu do Asuanu, po czym tą samą trasą wrócili do Kairu. Kolejnym etapem była Ziemia Święta. W czasie kwarantanny w El Arish Słowacki przeżył burzę i wysłuchał opowieści, która stała się kanwą poematu „Ojciec zadżumionych”. Dalsza trasa wiodła przez: Gazę, Jaffę, Jerozolimę, Noc spędzona u Grobu Chrystusa w Jerozolimie Betlejem, Morze Martwe, Betanię, Jerycho, Nablus, Dżanin, Nazaret, Kanę Galilejską, Tyberiadę, Damaszek, Baalbek, Bejrut, klasztor Betcheszban i Trypolis. Po 40-dniowej podróży morskiej 16 czerwca 1837 roku podróżnicy powrócili do Włoch, do Livorno. Podróż przyniosła ogromny plon literacki stając się natchnieniem do napisania „Podróży do Ziemi Świętej z Neapolu”, „Anhelli”, listy, „Ojca zadżumionych”, „Listów poetyckich z Egiptu” zawierających słynny „Grób Agamemnona” czy dramatu „Agezylausz”.

W 31 lipca 1841 roku Zenon poślubił Elżbietę hr. Zamoyską z Zamościa h. Jelita z którą miał trzech synów: Stanisława (1842-1858), Jana Tadeusza (1844-1908) i właściciela Pilicy Karola (1846-1941). Nie są mi znane informacje o pobycie Zenona Izydora w Pilicy.