Stanisław Kostka Dembiński

Dembińscy (Dębińscy) h. Rawicz wywodzili się ze szlachty małopolskiej osiadłej we wsi Dembiany pod Skalbmierzem. Z tego trzonu wywodzą się cztery gałęzie rodu, wśród nich Dembińscy herbu Nieczuja. Stanisław Kostka urodził się 20 grudnia 1708 w Kosocicach. Był synem Piotra, starosty czchowskiego, kasztelana oświęcimskiego i Anny z Lipińskich. Jego bratem był Arnolf Stefan Dembiński. W 1733 roku podpisał elekcję króla Stanisława Leszczyńskiego. Był porucznikiemroty pancernej Rzewuskiego w 1738 r. i chorągwi Załuskiego w 1742 r. W roku 1742 poślubił Konstancję z Wronowa Księską herbu Topór, wdowę po Balcerze Borku, cześniku krakowskim, córkę Stanisława i Barbary, hrabianki na Tęczynie Ossolińskiej. Miał z nią syna Dominika, zmarłego w roku 1747. W roku 1750 był pułkownikiem królewskim. Wybrany został posłem na sejm ekstraordynaryjny. W czerwcu 1752 r., w wyniku cesji Jana Rawicza Dembińskiego i jego małżonki Maryanny z hrabiów Krasickich, został starostą wolbromskim. W roku 1754, po śmierci Jana Rawicza Dembińskiego i w czasie choroby umysłowej wdowy po nim, wyznaczony został przez króla na opiekuna ich małoletniego syna, Franciszka. Po jego dojściu jego do pełnoletności zwrócił mu w 1758 r. starostwo wolbromskie. Był podczaszym krakowskim od czerwca r.1757 do roku 1764. Od tego też roku miał chorągiew pułkownikowską. 24 czerwca 1757 r. po śmierci prymasa Łubieńskiego, otrzymał chorągiew husarską, którą zatrzymał aż do śmierci. W roku 1758, po śmierci brata Arnolfa, otrzymał podczaszostwo krakowskie. Starostą zbigniowieckiem był w roku 1759. Widząc potrzebę zmian w Rzeczpospolitej w 1764 roku został członkiem konfederacji Czartoryskich. W tym samym roku został posłem województwa krakowskiego na sejm koronacyjny konwokacyjny desygnujący Poniatowskiego na króla, głosując za tą kandydaturą wraz z innymi Dembińskimi. Został wyznaczony senatorem rezydentem (do r.1781). Doceniony przez króla, 15 grudnia tegoż roku otrzymał urząd kasztelana wojnickiego (był nim do r. 1779). 3 maja 1765 r. odznaczony został Orderem Świętego Stanisława. 22 marca 1773 sejmik proszowski polecił go królowi na wojewodę, jednak urząd ten otrzymał dopiero w roku 1779 i pełnił go do śmierci. Uposażeniem wojewody był między innymi Dobraków. 2 lipca 1774 r. został kawalerem Orderu Orła Białego. Sejmik z dnia 22 marca 1773 roku zalecił  posłom, aby kasztelan Dembiński postąpił na wakujące wówczas krzesło wojewody krakowskiego, otrzymał je wtedy jednak Antoni książę Lubomirski i dopiero gdy ten się przeniósł na kasztelanię krakowską, 18 grudnia 1779 roku nastąpiła nominacja Stanisława Kostki na wojewodę krakowskiego, ku ogólnemu całego województwa zadowoleniu. W roku 1779 został kierownikiem Komisji Dobrego Porządku (Boni Ordinis) w Krakowie. Przez większość swojego życia, mieszkał w podskalbmierskim Małoszowie. W roku 1781 zawarta została ugoda między Stanisławem Dembińskim, jako wojewodą krakowskim, a poddanymi z klucza kroczyckiego, w tym z Dobrakowa, dotycząca zamiany pańszczyzny na czynsz. Stanisław Dembiński zmarł 11 grudnia 1781 roku w Kotlicach. Pochowany został w podziemiach kościoła w Małoszowie. W swoim testamencie uwzględnił zapisy na pobożne cele. 14 maja 1782 r. w małoszowskim kościele odbyło się uroczyste nabożeństwo żałobne za spokój jego duszy, celebrowane przez księdza Niegolewskiego, opata świętokrzyskiego, w asystencji ks. Józefa Sołtyka, prowincjała oo. reformatów w Krakowie. Testament spisał 2 maja 1777 r. w Małoszowie a król Stanisław August zatwierdził go własnoręcznym podpisem 29 maja t. roku. Oprócz fundacji dla kościoła w Małoszowie, poczynił hojne legaty dla innych kościołów a majątek rozdzielił między synowców i synowice, przy czym dobra Kossocice, Barycz i Małoszów dostały się Jerzemu i Franciszkowi synom jego brata Arnolfa. W testamencie określił nawet ilość świec palących się w kościele podczas nabożeństwa żałobnego.

Sejmik proszowski podjął uchwałę o następującej treści:

Zawdzięczając znakomite zasługi i ogólne w całym narodzie i w szczególności w województwie krakowskim. Niegdyś Stanisława Kostki Dembińskiego, wojewody krakowskiego, okazane, dopraszać się będą posłowie o potwierdzenie fundacji sumy 30 tysięcy złotych polskich na prebendę przy kościele farnym małoszowskim być mającą testamentem tegoż, zapewniając ratunek duszy dysponowanej.

Tablica wotywna na południowej ścianie prezbiterium kościoła w Małoszowie:

TU SPOCZYWA | STANISŁAW KOSTKA Z DĘBIAN | NIECZUJA DEMBIŃSKI | WOJEWODA KRAKOWSKI | KAWALER ORDERÓW | Ś-GO STANISŁAWA I ORŁA BIAŁEGO | SYN PIOTRA DEMBIŃSKIEGO | KASZTELANA BIECKIEGO | I ANNY Z LIPIŃSKICH | UR. W KOSSOCICACH 20 GRUDN. 1708 R. | UM. W KOTLICACH 11 GRUDNIA 1781 R. | MĄŻ WIELKIEJ CNOTY | I ZASŁUG OBYWATELSKICH. | SPOKÓJ JEGO DUSZY | POMNIK TEN POŁOŻYŁ MU | PRAWNUK JULIUSZ | NIECZUJA DEMBIŃSKI W 1881 R.

Pokwitowanie wystawione Stanisławowi Dembińskiemu przez Komisję Skarbową w roku 1781.