Biskupice

O Pilicy » Pilickie posiadłości » Miejscowości gminy Pilica » Biskupice

Nazwa patronimiczna świadcząca,że wieś była pierwotnie własnością kościelną. Być może była lokowana na prawie polskim w okresie bezpośredniej władzy książęcej.

1325-1373

Wykazy świętopietrza parafii pilickiej wymieniają Biskupice.

1394

Biskupice są własnością szlachecką. Adam z Barwałdu Górnego w sprawie z Więcławem kmieciem z Biskupic ma przedłożyć dokumenty z sądu oświęcimskiego. W latach 1394 – 1406 Adam z Barwałdu Górnego herbu Stary Koń poprzez pierwszą żonę Małgorzatę był dziedzicem Kwaśniowa i Ryczówka.

1401

Dokumenty przedstawione przez Jadwigę z Melsztyna w sądzie wyższym prawa niemieckiego w Krakowie mówiły,że istniał okręg pilicki (districtus pilicensis) i wymieniają wieś Biskupice.

1403

Według dokumentów Biskupice wchodziły w skład parafii pilickiej. Więcław zwany Koźmicz był młynarzem z Biskupic.

1405

Dokument wymienia 6 sołectw w okręgu pilickim,które cieszą się posiadaniem prawa niemieckiego. Są wśród nich Biskupice. [Collectanea t.10 s.84 poz.1565]

1409

Wieś liczy 9 łanów

1432

Wieś wchodziła w skład parafii pilickiej. bp krak. Zbigniew Oleśnickiego zatwierdza na prośbę Jana Pileckiego-Granowskiego i jego siostry Elżbiety uposażenie kościoła par. w Pilicy. W dekrecie biskupa dziesięcina snopowa z ról sołeckich przeznaczona była dla bakałarza szkoły parafialnej w Pilicy.

1450

W roku tym ks.opolski Wacław,syn siostry Jana Pileckiego-Granowskiego, Elżbiety i Bolka V,zrzekł się swoich uprawnień do dóbr łańcuckich,wsi w okolicy Kańczugi oraz innych posiadłości w ziemi ruskiej na rzecz swego wuja w zamian za dobra Pilcza i Mrzygłód oraz 2 tysiące grzywien. W dokumencie podsumowującym rozliczenia spadkowe,spisanym między Janem Granowskim- Pileckim a mężem jego siostry Elżbiety,księciem opolskim Wacławem wśród pilickich dóbr wymieniona jest wieś Biskupycze. W wyniku działów, zamian i wykupów Jan stał się wkrótce po r. 1450 z powrotem wyłącznym właścicielem klucza pileckiego.

1472

Wieś jest własnością kasztelana krakowskiego Jana z Pilicy [Granowskiego] ,który nie zapłacił łanowego z wsi należących do pilickiego zamku .

1478

Po śmierci Jana z Pilicy jego synowie dokonują działów majątkowych. Janowi (II) Pileckiemu przypadło miasto Pilica z zamkiem i z wsiami.

1490 -1492

Według wykazów skarbowych wieś należała do dominium pilickiego będącego własnością Jana Pileckiego. Byskupicze płaciły poradlene od 9 łanów

1496

Umiera Jan (II)Pilecki. Jego synowie, Jan III,Stanisław i Otton początkowo dziedziczyli majątek wspólnie.

1501

Przy podziale ojcowizny Jan (III) otrzymał zamek i miasto Pilicę wraz z dominum obejmującym Biskupice. Jan (II) zmarł bezpotomnie pomiędzy 19 stycznia a 1 lutego 1527.

1508-13

Biskupice wymieniane są w składzie parafii Pilica. Podatki pobierano z 6 łanów. Wieś wymieniano w tych latach również w parafii Kidów.

1529

Po r. 1529 dwa łany pola w Biskupicach miał prepozyt kościoła św. Walentego w Zarzeczu. W tym samym roku dziesięcina snopowa z ról sołeckich, warta 1 grzywnę, należała do plebana z Pilicy

1561

Wikariuszem prepozytury pilickiej był Szymon z Biskupic.

1581

Wieś liczy 5 łanów. Od 1490 roku ubyły 4 łany,które drogą wykupu lub odebrania ziemi chłopom stały się częścią folwarku Biskupice.

1598

Dziesięcinę ze wsi miał otrzymywać Zbigniew Szałas kierownik szkoły.

1602

Prepozyt pilickiego szpitalika dla ubogich uprawiał dwa łany roli w Biskupicach.

1610

Były kapelan Stanisława Padniewskiego,Wojciech Pisarski,który organizował klasztor św.Augustyna w Zarzeczu,otrzymał folwark pusty z polem i ogrodami oraz łan Gawłowski przy drodze lelowskiej we wsi Biskupice.

1611

Stanisław Padniewski zapisał klasztorowi św.Augustyna z Zarzecza stajnie przy drodze do Giebła oraz pusty folwark,z polem i ogrodami z dawna do kościoła należący mianowicie łan pola zw.Gawłowskie między polami Leksowskiem i Jaszowskiem od drogi Lelowskiej do granic dzwonowieckich

1612

Dekret biskupa Tylickiego podpisany 7 maja 1612 r. zatwierdzał darowiznę Stanisława Padniewskiego mówiącą, że kościołem św.Piotra i Pawła miał zarządzać zakrystian pilickiej kolegiaty. Miał on prawo do dziesięciny snopowej z Biskupic.

 

Rejestr  podatkowy z r.1629

 

XVII wiek

-Biskupice liczą 85 mieszkańców.

1740

6 maja na zamku pilickim Maria z Wesslów podpisała akt erekcyjny klasztoru reformatów na placu zwanym Pikoż.

1743

23 maja,Poświęcenie kamienia węgielnego pod klasztor reformatów przez oficjała pilickiego ks.Adama Komorowskiego.

1746

ks.Wawrzyniec Warzelski z pilickiej kolegiaty poświęcił kościół ojców Reformatów.

1747

14 maja biskup Andrzej Załuski konsekrował kościół ojców Reformatów oraz poświęcił 7 ołtarzy w stylu rejencji.

1776

Kacper Wacowski nabył 23 morgi ziemi w Biskupicach.

1785

15 października sąd grodzki w Krakowie nakazał sporządzić szczegółowy inwentarz majątku Teodora Wessla obejmujący Owczarnię.

1787

Na wszystkie dobra T. Wessla został nałożony areszt na rzecz wierzycieli. Weszły one w skład massy konkursowej wesslowskiej

1790

Według opisu topograficznego z 10 października wieś należała do posiadłości pilickich Teodora Wessla. Dekret Trybunału Koronnego przyznawał prawa majątkowe do dawnych posiadłości Wessla 86 osobom.

1791

Wieś liczyła 15 domów i 85 mieszkańców. Po trzecim rozbiorze Polski granica pomiędzy Prusami i Austrią podzieliła dobra pilickie na dwie części leżące w dwóch zaborach. Biskupice znalazły się w zaborze pruskim pod zarządem kamery wrocławskiej. Właścicielem majątku był Bank Berliński.

1800

Bulla papieża Piusa VII wyłączyła z diecezji krakowskiej dekanat pilicki i włączyła do biskupstwa wrocławskiego.

1802

Dobra pilickie wraz z Biskupicami zostały sprzedane na licytacji. Za 150 tysięcy marek nabyła je Teodora Kownacka.(Bez Bergerówki którą kupił Michał Grabiański)

1811

22 października Biskupice wracają do diecezji krakowskiej

1818

20 stycznia Trybunał Cywilny pierwszej instancji województwa kaliskiego wyznaczył plan dystrybucji Spadkowj Massy Wesslowskiej. W tym samym roku. Kownacka uregulowała tytuł dóbr w hipotece pruskiej

1819

Wg spisu w jest Biskupicach 162 katolików

1822

4 grudnia Teodora Kownacka za sumę 80 825 zł 7 gr. odsprzedała Bankowi Berlińskiemu dobra pilickie wraz z Biskupcami.

1825

Zatwierdzenie decyzji Trybunału Cywilnego w sprawie dystrybucji Spadkowj Massy Wesslowskiej..

1827

Miejscowość liczyła 21 domów i 168 mieszkańców [SGKP]

1830

Bank Berliński sprzedaje dobra pilickie wraz z Biskupicami Józefie Skorupkowej za 125 000 talarów.

1833

Dekretem z 15 lipca rząd carski dla części diecezji krakowskiej położonej w Królestwie Polskim mianował administratora ks.A.Paszkiewicza. Do dekanatu pilickiego należał wówczas klasztor oo. Reformatów.

1844

Dobra pilickie otrzymuje w spadku Zefiryn Ratomski

1844-1847

Klęska nieurodzaju

1848

Dwukrotna klęska gradobicia i pożar folwarku Owczarnia.

1850

Według raportu naczelnika powiatu olkuskiego z dnia 25.11 wieś wchodzi w skład dóbr Pilica mając osobne wójtostwo i sołtysa typowanego przez dwór.

1851

Dobra pilickie wystawione na licytację w Kancelarii Ziemiańskiej Guberni Radomskiej. W pierwszej licytacji 13.04.1851 brak chętnych .Później kupione przez Ch.A.Moesa.

1863

Maria Figiel,właścicielka zakładu powroźniczego szyła mundury powstańcze. W kuźni Jakuba Gomułki wyrabiano kosy. Po powstaniu 20 mórg z gruntu kościelnego otrzymał rosyjski oficer Sergiusz Talarin

1864

2 marca Ukaz carski uwłaszczający chłopów. Chłopi pańszczyźniani z Biskupic i Pilicy otrzymali 15mórg ziemi pod Wierbką i Olszyną. C.A.Moes uruchomił gorzelnię na Owczarni. Produkcja w tym roku o wartości 1989 rs.

1866

8 czerwca przeprowadzono pomiary gruntów

1867

Pilica trafia do dekanatu olkuskiego.

1870

Biskupice są częścią dominum pilickiego.

1872

Biskupice liczą 273 mieszkańców ,260 mórg ziemi i 20 mórg lasu

1874

Majątek Moesów sprzedany L.Epsteinowi

1882

Utworzenie diecezji kieleckiej przez Leona XIII.

1885

Dzieci z przysiółka Biskupice nie miały prawa uczęszczania do szkoły.

1885r.

1887

Majątek sprzedany Frunkinowi a następnie Karolowi Brzozowskiemu.

1894

Dobra pilickie nabył Zdzisław Puchała. W skład wchodziły folwarki Owczarnia i Bergerówka dzierżawiona przez Teodora Woźnickiego oraz karczma w Biskupicach

1901

Arendarzem gorzelni w Owczarni jest żyd Józef Blaksztajn. Cegielnia w Biskupicach wyprodukowała w tym czasie 60 000 szt cegły o wartości 6000rs.

1905

Wieś liczy 327 mórg

1908

Majątek zostaje sprzedany Kazimierzowi Arkuszewskiemu przez wdowę po Puchale.

1910

Ignacy Gomułka kolportuje polskojęzyczne książki przemycane z Galicji.

1911

Powstaje Biskupskie Kółko Rolnicze im.S.Staszica założone przez gospodarzy z Ignacym Gomułką, A.Nowakiem,Andrzejem Kasprowiczem i S.Fabjańskim na czele,które wg ówczesnych doniesień prasowych:

 

jednak bardzo słabo sie rozwija ,ponieważ lud w pow.olkuskiem nie rozumie pożytku tych kółek w przeciwieństwie do innych okolic kraju.

 

1912/13

Kółko Rolnicze wykupiło folwark Bergerówka i 50 mórg ziemi zakładając gospodarstwo „W dal”.

 

Zakładamy pierwszą placówkę drogą wkładów, nawet w postaci przyrządów odpowiednich dla spółnoty.Spólnota nasza ma być gospodarką rolno przemysłową,gdyż tylko taka może być placówką niezależną ,oprzeć się konkurencji i dać to,czego człowiek wymaga od przyrody i techniki.Pracę będziemy się starali uprościć,ulżyć i udoskonalić przez zastosowania odpowiednich przyrządów i maszyn jak również przez odpowiedni jej podział.

 

...z wiosna br.zamierzają rozpocząć postępową uprawę roli (np. grządkową uprawę zboża) mleczarstwo,ogrodnictwo,następnie zamierzają założyć tartak,a dla kobiet stosowne działy pracy...

 

1919

Biskupice wraz z Zarzeczem zostały włączone do miasteczka Pilica tworząc jednostkę samorządową o charakterze małomiejskim. 21 lutego Rada Gminna zdecydowała o referendum w tej sprawie. Wynik był prawdopodobnie negatywny.

1939

Wieś liczy 310 parafian

 

przysiółki: Owczarnia;Tomala

folwark -Bergerówka [„Biały dworek:”]