prof.George Richard Isaak

Dzięki kontaktowi nawiązanemu z potomkiem pochodzącego z Pilicy Wilhelma Isaaka, z p. Wojciechem Schneiderem otrzymałem bardzo ciekawą informację o kolejnym wybitnym Piliczanianie. Efektem korespondencji oraz internetowych poszukiwań jest opracowana i zamieszczona poniżej nota biograficzna. Wielkim problemem było w miarę rozsądne przetłumaczenie fachowej, nie zawsze dla mnie zrozumiałej, terminologii z dziedziny fizyki. Fachowców proszę o wyrozumiałość. Myślę, że wielkim powodem do naszej dumy jest fakt, że jeden z pionierów w dziedzinie nowoczesnych metod badania przestrzeni kosmicznej urodził się na ulicy Markowskiej w Pilicy.

George Richard Isaak urodził się 7 marca 1933r. w Pilicy w mieszkającej tu od pokoleń rodzinie wyznania ewangelickiego. Po zakończeniu II wojny jego matka została internowana w Polsce jednak po zwolnieniu dotarła do Niemiec. Ojciec uciekł z Pilicy przed Armia Czerwoną. Został  jednak złapany lecz uciekł z transportu do obozu jenieckiego. Rodzina przybyła do Niemiec w roku 1945 i do roku 1950 mieszkała koło Kolonii gdzie George chodził do gimnazjum. W 1950 roku Isaakowie wyemigrowali do Australii gdzie ojciec George`a – poprzednio leśnik – pracował jako szef farmy. Tam George zainteresował się astronomią i zajął się poważnie amatorskimi obserwacjami gwiazd zostając członkiem australijskiego oddziału American Association of Variable Star Observers. George studiował na University of Melbourne, gdzie w 1955 roku otrzymał stopieńBachelor of Science a potem ,w 1958 roku, Master of Science. Po studiach, w latach 1959-1960, pracował w firmie ICI Research Labs w Australii gdzie jako pierwszy rozwinął technikę spektroskopii rezonansu rozproszonego. W wolnym czasie pracował nad rozwojem przyrządu atomic beam spectrometr, który stał się podstawą do rozwoju instrumentu używanego później przez niego i przez inne grupy badawcze do obserwacji oscylacji solarnych. W tym czasie opatentował spektrofotometr do spektroskopii optycznej wysokiej rozdzielczości, używany do badania rezonansu światła rozproszonego przez atomy. Wkrótce otrzymał obywatelstwo australijskie. W roku 1961 George Isaak przeszedł do pracy naukowej na brytyjskim University of Birmingham, najpierw jako członek zespołu badawczego a później jako wykładowca fizyki [Lecturer in Physics]. W roku 1964 poślubił p.Umit Isaak, również fizyka z wykształcenia. W 1966 roku otrzymał tytuł Doctor of Philosophy. Jego promotorem był P. B. Moon. W 1969 otrzymał stanowisko starszego wykładowcy fizyki [Senior Lecturer in Physics]. George Isaak poszukiwał w tym czasie możliwości wykorzystania wielkiego potencjału swojego spektrometru w zastosowaniach astrofizycznych. Dla przykładu zaproponował użycie go do pomiarów z wielką precyzją przesunięcia dopplerowskiego linii absorpcyjnych światła gwiazd jako metody wykrywania planet w innych układach słonecznych oraz do sprawdzenia teorii Schwartza i Townesa, którzy stworzyli teorię zastosowania lasera wysokiej mocy do przesuwania widma światła gwiazd jako metody międzygwiezdnej komunikacji. W 1970r, we współpracy z Johnem Broadhurstem, badał einsteinowską teorię względności w eksperymencie który pokazał, że prędkość światła jest stała niezależnie ruchu ziemi. Pod koniec lat 60. XX wieku Amerykanin Robert Leighton zaobserwował na powierzchni Słońca, niezrozumiałe w świetle ówczesnej wiedzy, drgania materii, które określano jako "oscylacje pola prędkości" plazmy słonecznej. Dopiero po 10 latach inny Amerykanin, Roger Ulrich, odkrył, że są one wywoływane przez płynące z wnętrza Słońca fale dźwiękowe, których źródło znaleziono głęboko pod powierzchnią Słońca, gdzie materia wykonuje nieustanne, chaotyczne ruchy. Z czasem Isaak postanowił wypróbować swój wynalazek używając Słońca jako celu. Latem 1973 roku jego przyrząd zainstalowany na dachu Physics Department w Birmingham wysłał pierwszy impuls. W roku 1979 opublikował wyniki pionierskich prac nad spektroskopią rezonansu rozproszonego, które doprowadziły do odkrycia w 1979 roku zjawiska naturalnych pięciominutowych oscylacji solarnych. Jego badania wyznaczyły kierunek nowej nauki – heliosejsmologii - badania budowy słońca przez analizę spektroskopowych obserwacji drgań powierzchni. Heliosejsmologia jest jedną z najmłodszych gałęzi astrofizyki. Obserwacje heliosejsmologiczne polegają na prowadzonych przez wiele miesięcy, bardzo często powtarzanych i niezwykle dokładnych pomiarach prędkości materii na powierzchni gwiazdy wykorzystując do tego efekt Dopplera. Jest to zadanie niewykonalne dla pojedynczego obserwatorium. George Isaak przewodził High Resolution Optical Spectroscopy Group (HiROS) na University of Birmingham. Powstała wówczas sieć BiSON [Birmingham Solar-Oscillations Network ] do obserwacji heliosejsmicznych. Pierwsze badania prowadzone były w roku 1976 równolegle z Tenerify i Pic du Midi. W skład grupy latem 1981 roku weszły obserwatorium Haleakala a z czasem sieć rozbudowana została do sieci globalnej obejmującej w 1991r. sześć obserwatoriów. Zamiłowanie do obserwacji innych gwiazd „w stylu solarnym”, przy pomocy spektroskopii rezonansu rozproszonego, dało początek nauce zwanej teraz astrosejsmologią. W 1982r. George Isaak otrzymał na uniwersytecie stanowisko Reader in Physics a w 1984r. został mianowany profesorem fizyki i na tym stanowisku pracował do roku 1996 kiedy odszedł na emeryturę. W 1996 r. otrzymał stanowisko Adjunct Professor w School of Physics and Astronomy na University of Minnesota, które piastował do śmierci odbywając wiele turnusów obserwacyjnych w obserwatorium uniwersyteckim niedaleko Tucson w Arizonie. Był autorem ponad 150 prac z dziedziny solarnej i gwiezdnej sejsmologi.

Został laureatem kilku prestizowych nagród:

1985-nagroda Max Born Prize przyznana przez Institute of Physics i German Phisical Society

1993-Hughes Medal przyznany przez Royal Society

1996-Herschel Medal przyznany przez Royal Astronomical Society

George Richard Isaak zmarł  5 czerwca 2005 w Birmingham po rocznej walce z rakiem. Córka, Eryka Isaak, jest artystką plastykiem w dziedzinie szkła artystycznego a druga córka, Katherine "Kate" Isaak, jest astrofizykiem pracującym w Cavendish Laboratory Astrophysics Group na University of Cambridge

Sieć BiSON

Stacja BiSON w Sutherland

Jeden z wynalazków G.Isaaka

Medal Herschela