Prekursorzy i epigoni 1863r.

O Pilicy » Żyli wśród nas » Wojskowi i powstańcy » Prekursorzy i epigoni 1863r.

W okresie przygotowania do wybuchu powstania narodowego na terenie Pilicy działały osoby, które wybuchu powstania nie doczekały. Postacią taka jest Florian Czaplic wymieniany zazwyczaj w opisach dotyczących działalności jego małżonki.

o.Stępniewicz Eustachy

29 listopada 1861 pełniący obowiązki namiestnika Królestwa Polskiego gen.Luders donosił,że:

...ks. reformat z klasztoru pilickiego zastępując chorego proboszcza parafii Luborzyca wygłosił tam kazanie bardzo wrogie dla rządu, a mianowicie, że w Warszawie podczas ostatnich wypadków politycznych żołnierze rosyjscy mordowali katolików, wyłamywali drzwi do świątyń, zabijali bezbronnych. W mowie tej ks.Stępniewicz używał często wyrazu „Moskale” .

Gen.Luders stwierdził dalej, że nakazał ks. Eustachego Stępniewicza osadzić w fortecy zamojskiej na trzy miesiące a potem, gdy wróci na swoje miejsce urządzić nad nim surowy dozór policyjny. W maju 1862 r. o. Stępniewicz został zwolniony z Zamościa. Pobyt w twierdzy musiał odbić się na jego zdrowiu gdyż niedługo po uwolnieniu – 21 września1862 - zmarł we wsi kościelnej Janina.

Wraz z upadkiem powstania nie ustała się patriotyczna działalność Piliczan i nie zakończyły się carskie represje wobec uczestników.

Ks. Michał Nadbalski

 Urodził się w1849 r. 5 lutego 1878 jako wikary w Miechowie wygłosił w tamtejszym kościele mowę na nabożeństwie żałobnym za duszę Piusa IX. Według xxx wystąpienie to mogło w licznie zebranych wiernych obudzić fanatyzm religijny więc 30 kwietnia 1878 r. w. jen. gbr skazał księdza na 25 rubli kary. 4 listopada 1878 r. dalej jako wikary w Miechowie, odbierając przysięgę od rekrutów wziętych do wojska, miał do nich mowę, w ktrej nakazywał władzom świeckim posłuszeństwo, o ile ich rozkazy nie są przeciwne prawu bożemu. W. jen. gbr., upatrując w tym dwuznaczności i mając na uwadze wcześniejszą nieprawomyślność księdza, 28 listopada 1879 r. skazał go na miesięczną pokutę w klasztorze w Pińczowie, po odbyciu której miał on być przeniesiony na wikariat do parafii prowadzonej przez prawomyślnego proboszcza w powiecie niegraniczącym z Galicją. Gdy naczelnik straży ziemskiej z Pińczowa doniósł, że był w klasztorze i księdza tam nie zastał, gdyż spowiadał w parafialnym kościele 22 marca1880 r. kara została przedłużona o miesiąc. Później jednak wobec wstawiennictwa ks. administratora diecezji w. jen. gbr zamienił ją na upomnienie. Trzykrotnie rząd carski odmawiał zgody na składane przez biskupa propozycje powierzenia księdza Nadbalskiemu probostwa. Zmarł w 1911 r. Jako miejsce odbywania kary przez ks.Nadbalskiego wymieniany jest również klasztor w Pilicy.

Ks. Józef Kędrawski

 Urodził się w r.1832. Dysponował na śmierć dwóch szpiegów rosyjskich straconych przez powstańców.

...siostrzeniec ks. biskupa kieleckiego Tomasza Kulińskiego... Uprzedzony o wysłaniu po niego ekspedycji, w ostatniej chwili uciekł z Kidowa do dworu w Przychodach, skąd natychmiast odwieziono go do granicy austriackiej. Przybywszy do Krakowa krótko tam zabawił i wyjechał do Rzymu, gdzie odbywał studia wyższe.

11 maja 1867 r. gubernator piotrkowski powiadomił Komisję Rządową SWiD., że ksiądz Kędrawski, proboszcz z Kidowa przekroczywszy ukradkiem granicę w Czeladzi, zjawił się u burmistrza tego miasteczka, a ten odesłał go do Wojenno-Śledczej Komisji. Komisja ta doniosła 4 czerwca 1867 r. , że udowodniono księdzu obecność przy egzekucji dwóch szpiegów rosyjskich straconych przez powstańców i nie doniesienie o tym miejscowym władzom, a następnie samowolny wyjechał zagranicę. Pozbawiono go za to na 2 lata probostwa.

Po wydaniu amnestii wrócił do kraju, lecz mimo to został aresztowany i więziony w X pawilonie cytadeli warszawskiej przez lat kilka. Podczas badań śledczych torturowano go (smagając rózgami, przypiekając stopy, zmuszano do klęczenia pod wiszącym ruchomym toporem), skutkiem czego dostał „czarnej melancholii”. Dzięki staraniom swego wuja wypuszczono go na wolność ale osadzono w karnym klasztorze oo. Reformatów w Pilicy, gdzie przebywał pod stałym dozorem policyjnym. Ks. Kędracki ciągle tylko czytał i pisał tłumacząc różne dzieła z języka francuskiego, oraz grał na skrzypcach.

Ks.Kędrawski był jednym z pierwszych osadzonych w stworzonym przez bpa Kulińskiego w pilickim klasztorze zakładzie poprawczym dla duchowieństwa diecezjalnego skazanego przez sądy carskie na więzienie lub przymusowe rekolekcje za wykroczenia polityczne i nieprawomyślność. Zmarł w roku 1912.