Piotr z Radomina i Włoszczowy Karwacjan

Piotr comes Pierzchała z Radomina zwany Piotrem z Włoszczowy lub Piotrem Karwacjanem był najstarszym synem Iwana z Radomina, Balina i Sudrag, herbu Pierzchała, kasztelana dobrzyńskiego. Jako potomkowie Iwana w różnych opracowaniach wymieniani są Piotr, Mikołaj, Pakosław, trzeci z synów, noszący imię po ojcu, który osiadł na Śląsku oraz siostra Dorota. W roku 1370 Piotr, wraz z bratem Pakosławem, otrzymali od króla Kazimierza Wielkiego Krasocin i Mieczyn. Piotr z Radomina związał się z królem Jagiełłą przed 1390 rokiem. W 1388 roku tytułował się Comes Petro de Wlosczowa castellanus. Od 1390 r. trwała wojna Królestwa Polskiego z Władysławem Opolczykiem. W 1391 roku Iwan z Radomina, Balina i Sudrag stawił opór wojskom polskim zajmującym ziemię dobrzyńską. Wraz z wiernymi sobie rycerzami Iwan zamknął się w zamku Bobrowniki, który obronił się dzięki odsieczy krzyżackiej. 7 maja 1391 poparł zastawienie przez Opolczyka Krzyżakom Złotorii z pięcioma wsiami za 6632 floreny. 16 maja udał się do Wielunia aby uzyskać zgodę na tę transakcję księżnej Eufemii, żony Opolczyka. We wrześniu 1391 roku opowiedział się przeciwko władzy polskiej, kiedy wraz z kasztelanem dobrzyńskim Andrzejem z Radzików i Woli herbu Ogon, miecznikiem dobrzyńskim Piotrem z Lubina i Umienia, kasztelanem rypińskim Piotrem Świnką (I) ze Strzyg, odmówił złożenia hołdu Władysławowi Jagielle. W 1390 r. Piotr uczestniczył w obronie Wilna przed Krzyżakami. W nagrodę 8 sierpnia 1391 r. władca zapisał mu 200 grzywien na królewskich wsiach Szypowice, Sierbowice i Szyce. 27 lipca 1392 r. Iwan był świadkiem zastawienia Krzyżakom przez Opolczyka ziemi dobrzyńskiej. W 1394 r. Piotr został wysłany przez króla na Litwę otrzymując 100 grzywien na drogę. Zapis na dobrach królewskich został powiększony w 1397 roku o kolejne dwieście grzywien. Dokumentem wystawionym w Nowym Korczynie 2 listopada 1389 król nadał Dymitrowi Włoszczową. Żoną Piotra była córka Dersława Karwacjana -seniora, właściciela m.in. Wierbki,a szwagrem Piotra został Dziersław Karwacjan -młodszy, który w 1404 roku odziedziczył Wierbkę po ojcu. Po ślubie Piotr również używał przydomka Karwacjan. W roku 1398 Piotr z Radomina za 700 grzywien, z posagu żony, wział od podskarbiego koronnego Dymitra z Goraja Włoszczowę i Milejów w powiecie lubelskim. W rozliczeniu Dymitr otrzymał Miłków. Dokumentem z 13 listopada 1398, królowa Jadwiga poświadczyła odstąpienie przez Dymitra Włoszczwej Piotrowi z Radomina. Piotr Karwacjan z Radomina wymienionemu jest jako dziedzic Włoszczowy w 1403 roku. Prawdopodobnym Piotr był fundatorem gródka możnowładczego, powstałego najwcześniej na przełomie XIV i XV wieku, którego reliktem jest kopiec św. Jana we Włoszczowej. Gródek leży około 2 km na północny-wschód od włoszczowskiego rynku. Kopiec, usypany wśród łąk, ma kształt ściętego stożka o średnicy ok. 40 metrów i wysokości ok. 5 metrów. Zbocza kopca są nachylone pod kątem około 45°. Konstrukcja grodu składała się częściowo z drewnianych skrzyń wypełnionych piaskiem i gliną i częściowo z konstrukcji przekładkowej wykonanej z warstw ziemi i faszyny. Na kulminacji znajduje się  plateau, o wklęsłej części północnej, będącej być może pozostałością po podpiwniczonej zabudowie. Na środku kopca stała kilkukondygnacyjna, drewniana, wieża obronno-mieszkalna. W pobliżu wieży mogło znajdować się kilka budynków gospodarczych. Wokół kopca zachowały się ślady fosy, szerokiej na kilkanaście m. powstałej przy wybieraniu gruntu potrzebnego do budowy kopca. Po jej zewnętrznej stronie wał, o szerokości około 20 m i 4-5 m wysokości, otaczał grodzisko. Do grodu prowadził trójprzęsłowy most, szeroki na 2,5 m. Przęsła od strony wału i kopca były dużo krótsze od środkowego, o prześwicie około 5 m, co umożliwiało łatwe zniszczenie części środkowej mostu w przypadku niebezpieczeństwa. Całość obiektu była otoczona palisadą. Gródek funkcjonował około stu lat. Zamieszkał w nim jeszcze ród Szafrańców, który nabył Włoszczowę od Piotra. Badania wykazały, że wieża spłonęła zapewne w XVI w. Gródek opuszczono a nieużywany most zapewne sam runął. Swą obecną nazwę kopiec zawdzięcza barokowej figurze św. Jana Nepomucena ustawionej na szczycie wzniesienia, prawdopodobnie w XVIII wieku. Piotr został starostą szydłowskim w 1395 r., kiedy odnotowano na tym stanowisku Piotrasza, lub w 1399 roku po śmierci Warsza z Michałowa. W 1401 r. odnotowany jest jako Petrus Karuaczian de Radomyn capitaneus Schidlouiensis. Był starostą szydłowskim jeszcze w 1403 r. W dokumentach podpisywał się od 1403 r. jako Piotr z Włoszczowy i Radomina. Kiedy w 1404 roku Piotr Szafraniec otrzymał od króla w zarząd Podole, według Długosza zastąpił go Piotr z Radomina. Kiedy wojska Jagiełły weszły do ziemi dobrzyńskiej aby zapobiec zajęciu jej przez Zakon, 10 czerwca 1405 r. w Toruniu, w obecności króla, nastąpiło przejęcie ziemi dobrzyńskiej a władca mianował Piotra pierwszym starostą dobrzyńskim. Od roku 1406 Władysław Jagiełło rozpoczął odsuwanie z urzędów osób nominowanych przez Krzyżaków. Piotr został wóczas przesunięty z urzędu starosty dobrzyńskiego na tamtejszą kasztelanię. Represje dotknęły marszałka dobrzyńskiego Iwana z Radomina oraz Mikołaja z Radomina, ojca i brata Piotra. Przestano honorować urząd ziemski Iwana, a w 1407 r. pod zarzutem zdrady i doprowadzenia do utraty przez króla ziemi dobrzyńskiej na rzecz zakonu, Iwan został pozwany o zapłacenie władcy sumy 5000 florenów, co zabezpieczone zostało zajęciem jego dóbr. Być może chodziło również o straty dochodów z Dobrzyńskiego, wynikłe z niepobierania podatków w latach 1392—1405. Pozwany, nie mogąc udowodnić swojej niewinności, w 1408 roku, wraz z synami Mikołajem i Henrykiem -Andrzejem, zbiegł do Prus, gdzie zmarł. Represje wobec Iwana, oraz pozbawienie urzędów nominatów krzyżackich stanowiło złamanie przez Jagiełłę porozumień raciąskich z 1404 r. W 1409 ziemia dobrzyńska została ponownie opanowana przez Krzyżaków a w 1411 roku na mocy I Pokoju toruńskiego wróciła do Polski. Wśród sygnatariuszy aktu Unii horodelskiej, zawartej 2 października 1413 pomiędzy Królestwem a Litwą, wymieniony jest Petro de Wlosczowa, kasztelan dobrzyński, który urząd ten pełnił do roku 1414. Z ramienia Pierzchałów akt Unii horodelskiej sygnowali Piotrz Radomina i jego stryj, Henryk z Radomina. Do herbu Pierzchała przyjęto wówczas bojarów litewskich z rodu Dauksza. Piotr z Radomina pozostawił synów Adama, od którego wywodzi się ród Umiastowskich,Stanisława, Piotra II i Jana, który stał się protoplastą rodu Włoszczowskich.