Pinchas Menachem Justman
O Pilicy » Żyli wśród nas » Goście » Pinchas Menachem Justman
Urodził się w Górze Kalwarii w 1848 roku. Był synem rabina Benjamina Leizer Justmana i Tziny Pesa Justman z domu Alter, córki Icchaka Meir Altera (znanego jako Chiddushei Charima), pierwszego rebe z Góry Kalwarii. Pinchas. Znany był w rodzinie i wśród przyjaciół jako rebe Mendele z Ger. Jego matka zmarła gdy był młody. Wychowywany był przez dziadka Altera i jego żonę. Kiedy miał około dziewięciu lat, dziadek zabrał go na Kotzker Rebe, imprezę która pozostawiła całe życie na nim wrażenie. Ożenił się w 1864 roku z Leą Hendel, córkę swojego wuja Abrahama Mordechaja Altera. Justman w latach 1899-1903 opublikował w Piotrkowie piątą drukowaną wersję Talmudu Jerozolimskiego z komentarzem rabina Jakuba Davida Wilovskyego. W 1905 roku kiedy zmarł jego szwagier, Juda Arie Leib Alter, drugi rebe Ger, wyprowadził się z Góry Kalwarii do Pilicy i stał się rebe tutejszych chasydów. „Po śmierci bowiem słynnego cadyka z Góry Kalwarii, znaczna część chasydów zaczęła pielgrzymować do szwagra znanego rabina, który to szwagier jest rabinem Pilicy”.
Pojęcie "cadyk" oznaczało w tradycyjnym pojmowaniu człowieka sprawiedliwego. Talmud definiuje cadyka jako osobę mającą na swoim koncie więcej dobrych uczynków niż grzechów. W chasydyzmie cadyk oznacza istotę będącą niezwykle blisko Boga, „nadczłowieka” zdolnego do dokonywania cudów, interweniowania u Boga na rzecz swoich zwolenników. Jako człowiek na najwyższym duchowym i etycznym poziomie cadyk jest w stanie zatroszczyć się o swoich chasydów nieporównywalnie lepiej niż zwykły człowiek. Rebe jest przywódcą społeczności chasydów troszczącym się o ich materialne, polityczne i ekonomiczne dobro. Każdy rebbe, musi być cadykiem. Nie każdy cadyk jest jednak jednocześnie rebem. Z czasem jednak określeń rebbe i cadyk zaczęto używać wymiennie.
Dodał nazwę Eleazar do imienia Pinchas Menachem, kiedy był bardzo chory, 23 Tamoz 1912 roku. W końcu wyzdrowiał ze swojej choroby. W 1915 roku przeniósł się do Wieruszowa. Cztery lata później przeniósł się do Częstochowy. Zmarł w Szabat 10 Kislevu 1910 w Częstochowie. Pogrzeb odbył się w poniedziałek z powodu braku porozumienia pomiędzy wspólnotami Pilickiej i Częstochowskiej odnośnie miejsca pochówku. Ostatecznie był pochowany na cmentarzu żydowskim w Częstochowie, obok syna Icchaka Meira, który zmarł rok wcześniej. Pisał komentarz do Tory, zwany Sifsei Tadik, który został opublikowany po jego śmierci przez jego syna rabina Henocha Gad Justmana oraz rabina Menachema Mendel Altera z Pabianic. Jego komentarz na temat Talmudu i Psalmów przepadł w czasie Holokaustu. Pierwsza żona, Hendel Leah, pochowana na nowym kirkucie w Pilicy, urodziła mu sześć córek i trzech synów:
Estera – była żoną rabina Abrahama Abba Bomatza
Chaja Sara – była żoną rabina Icchaka Meira Mintza
Bracha – była żoną rabina Icchaka Meira Eibeszica (rabin w Pilicy)
Izaak Mayer Justman. Cadyk częstochowskich chasydów. Pełnił funkcję rabina w Częstochowie. Poślubił Rachel Araten. Zmarł w 1920r.
Feige – była żoną rabina Hanocha Henich Rotblat
Abraham Mordechaj Justman. Był rabinem. Ożenił się z Rachel.Zmarł w 1928r.
Freida-Ratzh – była żoną rabina Meira Yoskovitz
Rachel – była żoną rabina Dov Berisz Einhorna z Amstov a następnie rabina Yehezkela Bidermana.
Najmłodszy syn, najbardziej znany, Chanoch Gad Justman. W 1921 roku, po smierci ojca, chasydzi wybrali go rebem Pilicy. Później został rabinem Wielunia. Był żonaty z Devorą Matill Halperin. Zginął w Treblince w 1942r.
Z drugą żoną, Chają Yutą (Rothenberg), Pinchas MenachemJustman nie miał dzieci.
Pinchas Menachem Justman
Z lewej macewa Hendli Lei Justman na pilickim kirkucie
Napis na macewie:
Niewiasta cnotliwa, bogobojna.
PT.
Wśród niewiast w namiotach będzie błogosławiona Żona rabina,
Pani Hendla Lea,
AH. Córka wspaniałej winorośli, grzędy balsamu,
świętego rabina, KKSzT. MWHR.
Abraham Mordechaj, ZCLHH. Syna Marana,
ADMOR. HRIM. ZCL. ZIA. z Góry (Kalwarii).
Żona ADMOR. HRHK. KKSzT. MOHR.
Pinchas Menachem Szlifa, ABD.
DPH. U. Zm. i z.p. 4 dnia 20 dnia miesiąca
Skróty oznaczają:
PT – Tu ukryta
AH-Pokój jej duszy
KKSzT - Świetnośc i świętość jego imienia jego chlubą
MWHR - Nasz nauczyciel rabin i rabi
ZCLHH - pamięc Sprawiedliwego za zycia wprowadziła godo nieba
ADMOR – nasz Pan, nasz nauczyciel i nasz przywódca (tytuł chasydzkiego rabina)
HRIM – cadyk Icchak Meijr z Góry Kalwarii
HRHK – Święty rabin
ABD - przewodniczący sądu
ZCL - pamięc sprawiedliwego niech będzie błogosławiona
ZIA- jego zasługi będą dla nas ostoją
DPH - Tutejszej naszej gminy