O.Sobertyan Mayszakowski

Hebdowski klasztor, położony w zakolu Wisły, na skarpie wznoszącej się 20 metrów nad poziomem nazywano bratem Tyńca. Pierwszy klasztor ufundowany został w 1160 roku. Zakonnicy norbertańscy przybyli tu z czeskiego Strahowa. W XVII wieku opat Melchior Olszewski podjął się rozbudowy XIII w. romańskiego kościółka. Do prezbiterium dobudowano kaplicę oratoryjną, poszerzono korpus do trójnawowego, dodano dwie wieże i postawione murowane zabudowania klasztorne. Na ołtarzu głównym świątyni znajduje się gotycka figurka Matki Boskiej z Dzieciątkiem zwanej Hebdowską, wykonana z drewna lipowego, pokryta polichromią i złoceniami. Klasztor Hebdowski odegrał ogromną rolę w historii Polski, głównie w dziejach krzewienia kultury. Znajdowała się tu niegdyś jedna z najbogatszych bibliotek zakonnych w Polsce. Pośród przeorów przewijają się nietuzinkowe postacie: Melchior Olszewski -sekretarz króla Zygmunta Augusta (jego marmurowy nagrobek znajduje się w tutejszym kościele); Jordan z Zakliczyna; Gotard Tyzenhauzen, późniejszy biskup smoleński; Jan Ludwik Stępkowski – biskup kamieniecki; Erazm Kretkowski -kanonik krakowski, tarnowski i kujawski, oficjał generalny krakowski; Aleksander Trzebiński -podkanclerzy koronny Władysława IV; Tomasz Leżeński - biskup płocki. Konkordat wschowski, zawarty ze Stolicą Apostolską w 1737 roku, nadal królom Polski prawo mianowania tutejszych opatów komendatoryjnych. Opatami klasztoru byli m.in. Józef Andrzej Załuski -założyciel słynnej biblioteki w Warszawie; Krzysztof Dobiński; kanclerz Młodziejowski. W latach 1780–1791 ostatnim komendatoryjnym opatem był eksjezuita Karol Wyrwicz. Po nim byli jeszcze mianowani: Ignacy Pokubiato, Grzegorz Zacharjaszewicz i ksiądz Bystrznowski. W 1819 r. car Aleksander I zdecydował o przejściu dóbr klasztornych pod zarząd Komisji Rządowej Przychodu i Skarbu. Opactwo zostało skasowane, z Hebdowa wywieziono wspaniałą bibliotekę. Część jej zbiorów trafiła do Warszawy, część zaginęła. Od 1832 roku tutejszy kościół pełnił jedynie funkcję parafialną. W 1859 r. miał miejsce pożar światyni, po którym na pewien czas nabożeństwa zostały przeniesione do Nowego Brzeska. Po odbudowaniu kościół stał się na powrót siedzibą parafii. Od 1949 r. rezydują tu ojcowie pijarzy.

Co ma Hebdów do Pilicy? W Księdze urodzin małżeństw i zgonów pilickiej parafii, z roku 1826 ¹, natrafiłem na taki zapis: Działo się w Miescie Powiatowym Pilicy dnia piątego grudnia tysiąc osiemset dwudziestego szóstego roku o godzinie dziewiątej przed południem stawili się Xsiadz Onufry Dominikiewicz Gwardyan Konwentu Oyców Reformatów Pilickich, lat czterdziesci cztery i Wigili Hmielowski braciszek tegoż Konwentu, lat ośmdziesiąt cztery liczący, i oświadczyli że w dniu piatym grudnia roku bierzącego [pisownia oryginalna] o godzinie dwonasty w nocy umarł Xsiądz Sobertyan Mayszakowski Norbertan były przeor Chebdowski i proboszcz Starego Brzeska lat sześćdziesiąt ośm maiący w klasztorze Pilickim nateraz zamieszkały. Po przekonaniu się naocznie o zgonie Xsiedza Sobertyana Mayszakowskiego akt ten stawaiacym przeczytany i przez tychże podpisany wraz znami podpisany.

Z dokumentu wynika, że po likwidacji klasztoru hebdowskiego o. Sobertyan, jak wielu innych zakonników z różnych zgromadzeń, trafił na dożywocie do pilickiego klasztoru, który objął funkcję klasztoru etapowego -działającego do wymarcia zakonników. Miejsce pochówku o.Sobertyana jest nieznane. Logika wskazuje na pochowanie go w Pilicy ale na opracowanej przez o.Wacława Michalczyka, na podstawie kronik klasztornych, liście osób pochowanych w podziemiach naszego kościoła o.franciszkanów nie ma o.Sobertyana.

Klasztor w Hebdowie

 1 Akt zgony 136/1826