ok.1792-1802 Wierzyciele

O Pilicy » Właściciele » ok.1792-1802 Wierzyciele

Kiedy Teodor Wessel nie był w stanie spłacać lawinowo narastających długów rozpoczęła się fala procesów wytaczanych przez wierzycieli. 15 października 1785 r sąd grodzki w Krakowie polecił sporządzić szczegółowy inwentarz majątku obejmujący Owczarnię, Sławniów, Zarzecze i Złożeniec. W 1787 roku na dobra został nałożony areszt na rzecz wierzycieli a Trybunał Koronny w Lublinie stworzył z tego majątku „massę konkursową wesslowską” i w roku 1790 przyznał prawo do masy spadkowej 86 osobom i instytucjom. Z tego okresu pochodzi Inwentarz Dóbr Klucza Pileckiego przy oddawaniu go w posesyją St. Dąbskiemu wojewodzie, Dyonizemu Mniewskiemu kasztelanowi Brzeskiemu, Kujawskiemu, tudzież J.O.X. Józefowi Czartoryskierau Stolnikowi Wielkiego Księstwa Litewskiego — wierzycielom Wesslowskim podczas zjazdu na tychże dobrach na mocy wyroku Trybunału Głównego Koronnego.

Wymienieni w inwentarzu posesjonaci to :

Dionizy Mniewski  herbu Ogończyk , ur. w 1750 w Radoszewiczach, rotmistrz kujawski w konfederacji barskiej, rotmistrz Kawalerii Narodowej w latach 1783-1790, generał major ziemiański województwa kujawskiego[1], kasztelan brzesko-kujawski, poseł brzesko-kujawski na sejmy 1782 i 1786 roku, emfiteutyczny *  starosta brzesko-kujawski w 1783 roku. W 1794 był przywódcą powstania kościuszkowskiego na Kujawach. W latach 1795-1796 był przewodniczącym Deputacji Polskiej w Paryżu. W 1791 roku został odznaczony Orderem Orła Białego a w 1783 roku został kawalerem Orderu Świętego Stanisława. Jego żoną była Anna hr. Dąmbska z Dąbia h. Godziemba, poprzednio zamężna z Karolem Wesslem. Zmarł przed lipcem 1807r.  Kolejnym małżonkiem Anny był Ksawery Dąmbski z Dąbia.

Stanisław Dąbski  [Dąmbski] herbu Godziemba, kasztelan brzeski, ostatni wojewoda brzesko-kujawski, kawaler Orderu św.Stanisława i Orderu Orła Białego. Właściciel ośmiu miast i przeszło stu wsi. Żonaty z Józefą Wesslówną, starościanka golubską. Po śmierci żony miał zamiar żenić się z córką swego brata Jana, Anną, dwukrotnie wcześniej rozwiedzioną - z Xawerym Dąmbskim a potem z Karolem Wesslem. Anna wyszła jeszcze trzeci raz za mąż za rotmistrza Kawalerii Narodowej Dionizego Mniewskiego. Stanisław Dąbski miał z Józefą Wesslówną trzech synów i dwie córki. Zmarł w roku 1809.

książę Józef Czartoryski

Józef Klemens ks. Czartoryski na Korcu i Oleksińcach herbu Pogoń Litewska. Urodzony dnia 21 września 1739 w Bryniu, syn Stanisława Kostki ks. Czartoryskiego na Korcu i Oleksińcach herbu Pogoń Litewska i Anny Józefy Rybińskiej z Rybny herbu Wydra. W 1764 roku podpisał elekcję Stanisława Augusta Poniatowskiego. W tym samym roku został mianowany stolnikiem litewskim. W roku 1767 otrzymał Order Orła Białego a w 1765 Order Świętego Stanisława. W 1764 został klucznikiem litewskim, w 1772 klucznikiem wołyńskim oraz starostą i wójtem miejscowości Łuki i Radoszyce. Polityk i dyplomata. Poseł na Sejm Czteroletni. W latach 1789-1790 był polskim posłem w Berlinie zaangażowanym w sprawę przymierza polsko-pruskiego. Według opinii austriackiego posła Heinricha księcia Reuß był człowiekiem światowym, lecz naiwnie wierzącym w dobre intencje Prus względem Polski. W 1792 roku wyjechał do Drezna. Żonaty z Dorotą Barbarą ks. Jabłonowską z Jabłonowa h. Prus (III), z którą miał pięć córek. Zmarł dnia17 marca 1810 w Warszawie. W swoich dobrach w Korcu założył wytwórnię fajansu i porcelany (tzw. porcelana korecka). Porcelana z początkowego okresu produkcji była najczęściej gruba, nieprzezroczysta, mocna i twarda, jednak w krótkim czasie jakość porcelany koreckiej osiągnęła poziom porównywalny do wiedeńskiej i niewiele ustępujący saskiej jej sława szybko sięgała poza granice Polski. W dziale sztuki Muzeum Okręgowego w Tarnowie znajduje się zbiór eksponatów stanowiących depozyt książąt Claude i Pawła Sanguszków a wśród nich jest ceramika wyprodukowana w Korcu. Książę Józef Czartoryski był teściem Księcia Eustachego Sanguszki, żonatego z Klementyną, który w latach 1810-1817/18 był dyrektorem wytwórni w Korcu. W roku 1797 Józef Czartoryski założył wytwórnię pasów kontuszowych (tzw. pasy koreckie).

Wróćmy jednak na pilicką ziemię. Według herbarza Bonieckiego w 1803 roku Stanisław Dąbski sprzedał Pilicę córce Teodorze z Dąbskich Kownackiej . Sytuacja prawna i finansowa, musiała być skomplikowana bo z czasem dysponentem majątku staje się Główny Bank Berliński, który sprzedaje majątek . Nie można wykluczyć,że ta druga transakcja dotyczyła uregulowania statusu części dóbr, które od rozbioru Polski w roku 1795 do traktu tylżyckiego w roku 1807 należały do zaboru pruskiego.

* Emfiteuta- posiadacz dawnych królewszczyzn wydzierżawionych w roku 1775 r. na 50 lat celem zwiększenia dochodów państwa.

Temat powiązany: Między sercem a portfelem