Krzyż Niepodległości i Medal Niepodległości
O Pilicy » Militaria » Krzyż Niepodległości i Medal Niepodległości
Krzyż i Medal Niepodległości zostały ustanowione Rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 29 października 1930 r.o Krzyżu i Medalu Niepodległości. Krzyż i Medal Niepodległości miał charakter odznaczenia wojskowego. Celem odznaczenia było odznaczenie osób, które zasłużyły się czynnie dla niepodległości Polski w okresie przed wojną światową lub podczas jej trwania, oraz w okresie walk w latach 1918 – 1921, z wyjątkiem wojny polsko-rosyjskiej na obszarze Polski. Powołano 27 komisji środowiskowych weryfikujących kandydatów. Odznaczenie nadawał Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, któremu osobę odznaczoną przedstawiał Prezes Rady Ministrów na podstawie wniosków Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości, który ukonstytuował się 7 listopada 1930 r. Komitet składał się z pierwszych dziesięciu osób odznaczonych Krzyżem Niepodległości. Pierwszy skład tworzyli: Józef Piłsudski (przewodniczący), Aleksandra Piłsudska (wiceprzewodnicząca), Walery Sławek (wiceprzewodniczący), Wacław Jędrzejewicz (sekretarz generalny), Aleksander Prystor, Kazimierz Sosnkowski, Edward Rydz-Śmigły, Julian Stachiewicz, Adam Koc i Jan Kołłątaj-Srzednicki. 15 marca 1937 przewodniczącym komitetu został wybrany Walery Sławek, a po jego śmierci (3 kwietnia 1939), przewodniczącym Komitetu został Aleksander Prystor. Nie obyło się bez rozgrywek politycznych i dyskryminowania osób uznanych za przeciwników politycznych. Wśród osób, którym nie przyznano odznaczenia są; gen. Józef Haller, gen. Józef Dowobor-Muśnicki i Wojciech Korfanty. Posiadaczom Odznaczenia przysługiwało, m.in.:
- prawo do zniżki kolejowej;
- prawo pierwszeństwa ich dzieci przy przyjmowaniu do szkół państwowych i publicznych, do szkół samorządowych i zakładów naukowych oraz o zwolnienia od opłat administracyjnych w tych szkołach i zakładach;
- prawo do zaliczenia do wysługi emerytalnej okresu działalności zmierzającej do odzyskania niepodległości;
- prawo pierwszeństwa przy obsadzaniu stanowisk w urzędach, przedsiębiorstwach;
- prawo otrzymania pracy.
W starszeństwie polskich orderów i odznaczeń, Krzyż Niepodległości zajmował miejsce przed Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (IV klasy), a Medal Niepodległości przed Srebrnym Krzyżem Zasługi.
- Krzyż Niepodległości otrzymało 35 271 osób, w tym 7917 -pośmiertnie;
- Medal Niepodległości otrzymało 51 665 osób, w tym 3019 -pośmiertnie.
Piliczanie odznaczeni Krzyżem Niepodległości:
- Baumert Wojciech; ur. 22 kwietnia 1866 w Sławniowie, syn Bernarda, papiernika i Tekli z Niteckich1; odznaczony: 08.11.1937
- mjr Derejski Stanisław Jerzy
- plut. Dziembowski Adam, s. Józefa; ur. 26 listopada 1892 r. Dobraków; odznaczony 4 lutego 1932 r.
- Plut w st.sp. Dziembowski Bronisław s. Józefa; ur. w 1899 r. Dobraków; odznaczony:9 stycznia 1932 r.
- Kazior Leon s. Kacpra i Marianny z Góreckich, ur. 7 lutego 1890 r. w Sławniowie2; odznaczony 24 października 1931 r.
- Rychter Józef,s. Franciszka, fabrykanta z Pilicy i Marcjanny ze Śniadkowskich; ur. 29 października 1876 r. w Pilica3; odznaczony: 19 grudnia 1930 r.
- kpr. Słupiński Franciszek, s.Józefa; ur. 4 września 1894 r. w Pilicy; odznaczony: 9 stycznia 1932 r.
- ppor. Witkowski Tadeusz, s.Walentego, pomocnika rewizora akcyzy i Stanisławy Wegner; ur. 28 października 1890 r. w Pilicy4; odznaczony: 12 maja 1931 r.
1 Akta stanu... U91/1866
2 Akta stanu... U39/1890
3 Akta stanu... U250/1876
4 Akta stanu... U269/1890
Piliczanie odznaczeni Medalem Niepodległości:
- st. sierż. Bednarski Tadeusz s. Romana; ur. 18 marca 1893 r. Wierbka; odznaczony: 5 sierpnia 1937 r.
- Bengsz Antoni, syn Juliusza, fabrykanta ze Sławniowa i Eleonory z Pawłowskich; ur. 24 kwietnia 1876 r. w Sławniowie1; odznaczony: 5 czerwca 1937 r.
- Błażkiewicz Stanisław s. Kajetana i Marianny z Otrębskich; ur. 21 kwietnia 1898 r. w Pilicy2; odznaczony: 5 sierpnia 1937 r.
- ppor. Buchholc (Bucholc) Władysław Adolf s. Adalberta i Florentyny z Liberskich; ur. 2 maja 1898 r. Pilica3; odznaczony: 27 czerwca 1938 r.
- Ceglarek Kazimierz; ur. 11 sierpnia 1901 r. Kleszczowa; odznaczony: 17 marca 1932 r.
- Lis Stanisław s. Andrzeja; ur. 16 kwietnia 1900 r. Kidów; odznaczony 27 czerwca 1938 r.
- por. Otrębski Antoni
1 U113/1876
2 U114/1898
3 U132/1898