Krzywosąd Morawczyk

Pierwszą wzmiankę o Krzywosądzie,zwanym również Sądem Bilanowskim z Bilanowic [dzisiaj: Blanowice]i Czarnej Poręby [dzisiaj: Poręba], Morawczykiem lub Krzywakiem, spotykamy w dyplomie z 18 września 1373 roku, w którym Krzywosąd, jako dziedzic Czarnej Poręby, sprzedaje sołtystwo w tej miejscowości braciom Michałowi i Mikołajowi. Właścicielem wsi Bilanowice był w latach 1389-1404. Należały do niego również Poręba Czarna i sadzawka nad rzeką Wartą.  Po 9 maja 1389 roku Elżbieta z Pilczy, wraz z matką, Jadwigą z Melsztyna, została uprowadzona przez Wiszela Czambora. Różne przypuszczenia co do przebiegu zdarzeń snują ci, których zafascynowały losy Elżbiety. Są tacy, którzy mówią o młodzieńczym uczuciu, które połączyło młodych a porwanie ich zdaniem odbyło się za zgodą Elżbiety. Być może kryła się jednak za porwaniem Elżbiety jakaś grubsza intryga bo oto rycerz porywa osoby bliskie potężnemu władcy. Jadwiga z Melsztyna była matką chrzestną władcy. Czasy były niespokojne więc łatwo można szukać politycznych przyczyn wydarzeń upatrując w nich formy nacisku czy zemsty. Nie brakowało wówczas takich, dla których porwanie mogło być korzystne z punktu widzenia ich interesów. Niestety żadnego z tych wątków nie można poprzeć dokumentami. Prawdopodobnie nastąpiły zaślubiny porywacza z Elżbietą, które stały się podstawą jego późniejszych roszczeń. Za namową Władysława Jagiełły na odsiecz rusza morawski rycerz Jenczyk (Jańczyk) z Jiczyna, który odbija Elżbietę Czamborowi i przywozi do Krakowa. Jak się wydaje Elżbieta wyraziła zgodę na powrót i późniejsze małżeństwo z Morawianinem. Czambor przybył do Krakowa szukając sprawiedliwości. Musiał mieć silne poparcie, jakieś ważne atuty w ręku, skoro przyjechał do stolicy aby upomnieć się o Elżbietę. Ta jednak musiała przebywać poza jego zasięgiem, najpewniej na królewskim dworze. Słał więc obelżywe pisma do Jenczyka żądając powrotu żony połączonej z nim duchowo i cieleśnie, nazywając przy okazji adresata cudzołożnikiem. Do akcji, być może znowu za idącym z królewskich kręgów podszeptem, wkracza Jenczyk który przybywa do Krakowa w towarzystwie 12 ludzi i zabija Czambora wychodzącego z łaźni. Król nie ukarał zabójcy bo nie tylko rzecz dotyczyła jego siostry kanonicznej, nie tylko Wiszel był splamiony współpracą z Krzyżakami ale na dodatek ówczesne prawo dawało przyzwolenie na takie działania wobec porywacza. Być może za udziałem Jenczyka w wydarzeniach kryła się obietnica poślubienia Elżbiety. Łączyło się to z wniesieniem przez niego na rzecz przyszłej małżonki pewnych praw majątkowych. Poręczenie na rzecz Jenczyka z Jiczyna złożył Elżbiecie z Pilczy Krzywosąd Morawczyk, gwarantując wniesienie przez małżonka1000 grzywien zapisane jej w kontrakcie małżeńskim. Do ślubu doszło jednak kilka lat po ślubie Janczyk zmarł, zanim wywiązał się ze zobowiązania. W 1399 r. Krzywosąd został więc, jako poręczyciel, pozwany przez Elżbietę z Pilczy. Prawdopodobnie przegrał sprawę i w 1403 r. w ramach rozliczenia poręki, za 380 grzywien sprzedał matce Elżbiety, Jadwidze, wdowie po Ottonie z Pilczy: Bilanowice, Porębę Czarną i Kuźnicę Niklaszową nad Czarną Przemszą a jego żona Małgorzata zrzekła się prawa do tych wsi z racji wiana i posagu. Krzywosąd był posiadaczem Dobrakowa. Wieś stała się zastawem za pożyczkę, której udzielił mu Żyd Kanaan. Pominięcie prawa zastawu stało się przedmiotem procesu sądowego. Wiadomo, że w 1404 r. Sedziwój z Lelowa nie stawił się przed sądem ziemskim krakowskim przeciwko Krzywosądowi z Dobrakowa i Kunadowi Żydowi o dług żydowski. W tym samym roku Krzywosąd z Dobrakowa Bilanowic i Poręby Czarnej poręcza Mikołajowi z Sobiekurska [Mazowsze, ziemia czerska] 10 grzywnami posagu swej żony. Jako posiadacz Dobrakowa wymieniany jest w dokumentach z lat 1400-1404. Równocześnie w roku 1403 Dobraków określany jest jako wieś będąca własnością królewską. Musiał więc być formalnie przez króla, lub wyznaczonego przez władcę tenutariusza, przekazany Krzywosadowi. W dokumencie wystawionym w roku 1404, dotyczącym poręczenia Mikołajowi z Sobiekurska 10 grzywnami posagu swej żony, Krzywosąd wymieniany jest jeszcze jako pan Dobrakowa. Wydaje się, że był posiadaczem jedynie części Dobrakowa, bowiem w 1403 r. Kanimir Solecki wiódł spór z klasztorem miechowskim o naruszenie granic osad należących do Bożogrobców -Ołudzy, Jeziorowic, Dobrakowa i Otoli. W tym samym roku podkomorzy krakowski, Gniewosz z Dalewic, rozgranicza wieś klasztoru miechowskiego Ołudzę od wsi królewskich Dobraków, Otola i Jeziorowice.