Krzysztof Gembicki herbu Nałęcz

O Pilicy » Właściciele » Inni właściciele » Krzysztof Gembicki herbu Nałęcz

Urodził się około 1602 r. Był piątym synem Jana, podczaszego poznańskiego i Katarzyny z Rusiborza Cieleckiej herbu Zaremba. Był bratem: Piotra – biskupa krakowskiego i kanclerza wielkiego koronnego, Andrzeja (zm. 1654) – biskupa łuckiego, Jana – biskupa chełmińskiego, płockiego i kujawskiego, Stefana (zm. 1653) – kasztelana rogozińskiego i wojewody łęczyckiego, Bonawentury (zwanego Dobrogostem) – podczaszego poznańskiego i Zofii, żony Stanisława Przyborowskiego, kasztelana rogozińskiego. Mając 15 lat wstąpił na dwór królewski, być może wkrótce po śmierci matki, która nastąpiła w 1613 roku. Wymieniony został w r. 1618 jako dworzanin. W r. 1623 otrzymał starostwo stawiszyńskie, które za zgodą króla odstąpił w r. 1630 najmłodszemu bratu, Bonawenturze. W r. 1625 studiował w Bolonii. Posłował z województw poznańskiego i kaliskiego na sejm warszawski 1626 roku. W tym samym rokukról Zygmunt III obdarzył go majątkami: Kalinowiec, Gawronki w powiecie nieszawskim i Stanomin w powiecie inowrocławskim.W r. 1631, jako krajczy koronny, otrzymał w posiadanie Szyce po zmarłym kasztelanie krakowskim Jerzym Zbaraskim. Wieś, jako królewszczyzna, należała do klucza żarnowieckiego w starostwie nowokorczyńskim. Na początku 1633 r. Szyce były w rękach spadkobierców Jerzego Zbaraskiego -księcia Janusza Wiśniowieckiego i jego żony Eugenii Katarzyny Skuminowej z Tyszkiewiczów, którzy 10 lutego ustąpili je Janowi z Białej Szypowskiemu oraz Annie z Tęgoborza. Od r. 1632 Gembicki był starostą gnieźnieńskim. W latach 1633–4 brał udział w wojnie moskiewskiej i tureckiej. 29 stycznia 1634 został burgrabią krakowskim i podczaszym poznańskim. W kwietniu 1636 r. został podstolim koronnym. Posiadał wówczas starostwa zygwulskie i kokenhauskie, które w r. 1636 odstąpił Rudominie. Był ceniony przez króla Władysława IV, który w r. 1637 wziął go ze sobą do Iłży na powitanie królowej Cecylii Renaty. W czasie uroczystości dworskich urzędował jako podstoli koronny. Jeździł też z królem do wód do Baden. Po 1637 r. ożenił się z Krystyną Sapieżanką, córką Jana Piotra Sapiehy, pułkownika królewskiego, starościanką uświacką, wdową po Stanisławie Radziejowskim, wojewodzie łęczyckim. Otrzymał wówczas dożywocie na starostwie opinogórskiem, którego posesorką była małżonka. Miał z nią syna Andrzeja i córkę Helenę. Stolnikiem koronnym został 26 marca 1638. W 1639 w MK wymieniony został jakostolnik koronny, starosta gnieźnieński i dworzanin pokojowy Jego Królewskiej Mości. W latach 1643-45 posiadał, wraz z żoną, królewszczyznę Pieczeniegi w powiecie miechowskim. W r. 1645 jako krajczy koronny podpisał ordynację kopalń nowotarskich i czorsztyńskich. Funkcję tą pełnił do 1647 roku. Odgrywał ważną rolę polityczną po śmierci Władysława IV. Na konwokacji 1648 r. podpisał uniwersał do braci szlachty, a na elekcji był posłem ze strony elekta Jana Kazimierza do paktów konwentów i świadkiem przysięgi królewskiej. Posiadał również Łabiszyn nad Notecią, który zakupił w r. 1649 za 170.000 zł od Jana Konstantego i Jana Leopolda Opalińskich. W r. 1653 posłował do Siedmiogrodu i na Wołoszczyznę, by odwieść te kraje od przymierza z Kozakami i Szwedami. 26 kwietnia 1653 został kasztelanem gnieźnieńskim. Urząd ten pełnił do śmierci. W tym samym roku został kasztelanem poznańskim. W przededniu szwedzkiego Potopu, w r. 1654, pożyczył królowi 200.000 guldenów na 12 lat pod zastaw starostwa nowodworskiego (21 wsi) w województwie malborskim, które potem długo pozostawało w jego rodzinie. Dopiero w 1680 r. wykupił je Jan III Sobieski. Druga żona, Barbara Strzelecka, córka Baltazara i Katarzyny Miękiskiej, wdowa po Adamie Dadzbóg Baranowskim herbu Jastrzębiec, którą pojął w 1658 r., nie pozostawiła mu potomstwa. Prawdopodobnie w r. 1659 Gembicki został wojewodą inowrocławskim, ale nie wiadomo, czy zdążył objąć to stanowisko przed śmiercią. Jego krewnym był prymas Wawrzyniec Gembicki, który oddał mu bogate dzierżawy: Łęgonice w ziemi sandomierskiej, Konary, Podgórzyce, Ostrów, Las i Przelot oraz inne mniejsze. Po jego śmierci posiadłość przy ul.Długiej w Warszawie na której wystawił dwór z ogrodem, pozostawiając stojący tam wcześniej dworek modrzewiowy, przeszła na własność sekretarza królewskiego Stanisława Razickiego i jego żony Zofii Baryczkówny. Zwany był w młodości zacnym młodzianem. Umiejętne postępowanie na wysokich stanowiskach oraz rozsądna gospodarka w dobrach zjednały mu uznanie wśród współczesnych. Przeszedł do historii jako mąż wielkiej roztropności i ludzkości, Zachowała się jego korespondencja z królem Janem Kazimierzem oraz z Tomaszem Zamojskim.

Herb Nałęcz