Julian Ewald Moes
O Pilicy » Żyli wśród nas » Inni piliczanie » Julian Ewald Moes
Urodził się 1 maja 1861 roku w Pilicy. Był najmłodszym synem Christiana Augusta i prawdopodobnie jedynym jego dzieckiem urodzonym w Pilicy. Od 1872 do 1880 roku uczęszczał do Realgymnasium am Zwinger we Wrocławiu. Studiował w latach 1880-1882 w Heidelbergu, gdzie w 1882 r. był założycielem studenckiej korporacji Guestphalia. W 1881 z bratem Aleksandrem objął po ojcu fabryki w Sławniowie i Wierbce. W latach 1882-1884 studiował na politechnice w Dreźnie. W latach 1884-1887 był wolontariuszem (stażystą) w wytwórni portmonetek (galanterii skórzanej?) na Śląsku. W kwietniu 1885 roku poślubił Marthę Wimmer urodzoną 28 maja 1859 roku w Kijanach (Lubelskie). Jej rodzicami byli: Julius Wimmer i Marie Brüggemann. W 1892 roku, po sprzedaniu bratu Aleksandrowi swoich udziałów w pilickich fabrykach, wyjechał do Niemiec. W latach 1895-1905 był właścicielem majątków na Dolnym Śląsku: Kunern (Konary w powiecie wołowskim, w gminie Wińsko) liczący 305 ha, zakupiony od wielkiej księżnej Sophie von Sachsen-Weimar i Haltauf (Stanica w powiecie strzelińskim, gmina Przeworno) liczący 190 ha. W Konarach funkcjonowała niewielka cukrownia, zbudowana w latach 1801-1802 pod nadzorem Franza Karla Acharda, słynna z tego, że to w niej po raz pierwszy na świecie wytwarzano na skale przemysłową cukier z buraków cukrowych metodą opracowaną w 1748r. przez Andreasa Sigismunda Marggrafa. Ten sposób wytwarzania cukru okazał się dużo tańszy od importu cukru trzcinowego. Był również właścicielem majątku Merzdorf im Riesengebirge (Marciszów w powiecie kamiennogórskim, wcześniej własność Hochbergów) gdzie pod koniec XIX w. ponowiono próby eksploatacji węgla kamiennego i uruchomiono niewielką kopalnię Karls Glück, ale wobec niskiego wydobycia w krótkim czasie zaprzestano prac górniczych. W 1901r. otrzymał obywatelstwo pruskie. Od 1902 byl członkiem władz różnego szczebla regionu Münsterberg-Frankenstein. Ze związku z Martą Wimmer urodzili się:
- Hans Günther Moes. Urodzony 7 lutego 1886 we Wrocławiu. Ukończył gimnazjum w Strzelinie. Studiował prawo na uniwersytecie w Heidelbergu. W 1905 roku został członkiem studenckiej korporacji Guestphalia. Naukę kontynuował w Monachium i w Halle. Po ukończeniu studiów wstąpił do pruskiej służby cywilnej. W 1908 roku złożył w Naumburgu egzamin i rozpoczął pracę jako aplikant w sądzie rejonowym w Münsterberg. W 1913 roku objął funkcję asesora rządowego w Opolu. Od 1920 do 31 marca 1931 roku, kiedy to został przeniesiony w stan nieczynny, był starostą w Guben (Gubin). Przez wiele lat był prezesem niemieckiego stowarzyszenia hodowców dalii, mieczyków i fuksji. 7 lutego 1966, z okazji jego 80. urodzin w Dahliengarten w Bad Neuenahr posadzona została pamiatkowa sekwoja. Wkrótce potem, 16 kwietnia 1966 roku zmarł nagle w Dusseldorfie w wieku 81 lat. Nagroda im. Moesa przyznawana jest najlepszym niemieckiem hodowcom dalii.
- Richard Caspar Ernst Moes. Urodził się 31 grudnia 1887 we Wrocławiu. Ukończył gimnazjum w Strzelinie gdzie w 1908r. zdał maturę. Następnie studiował ekonomię i prawo na uniwersytetach w Heidelbergu, Berlinie i Monachium. Od 1914 r. pracował w administracji miejskiej Guben (Gubin) gdzie był zaangażowany w prace nad systemem bonów żywnościowych. W 1918r. otrzymał doktorat z filozofii za dysertacje dotyczącą miejskiej polityki żywnościowej w czasie wojny. W dniu 1 listopada 1925 roku został jednogłosnie wybrany burmistrzem Guben. W 1937 roku, po opinii NSDAP, że jest elementem "politycznie niewiarygodnym" został odwołany. Wyjechał do Detmold w powiecie Lippe. Nie został przyjęty do izby dziennikarskiej co uniemożliwiło mu pracę w tym zawodzie. Otworzył firmę zajmująca się wysyłkowa sprzedażą cygar. Wstąpił do Lippischen Heimatbund gdzie był od 1939 roku dyrektorem zarządzającym. Od 15 czerwca 1945 do 7 lutego 1946 roku był burmistrzem a następnie do września 1946 roku stał na czele władz miejskich. Po raz drugi był burmistrzem oda 24 marca 1949 do 20 listopada 1952. We wczesnym okresie powojennym, Richard Moes zajął się rozwojem kulturalnym Detmold. W październiku 1945 roku stworzył podstawy do utworzenia w 1946 roku Nordwestdeutschen Musikakademie. Zaangażował się w rozwój lokalnych chórów. Współtworzył Lippischen Theatervereins i Detmolder Kulturbundes. W listopadzie 1945 roku z jego inicjatywy powstała orkiestra miejska. 9 grudnia miała miejsce pierwsza wystawa w Lippischen Landesmuseum. Był współtwórcą szkoły ludowej w Detmold otwartej 29 maja 1946 roku. Niezadowolony z działalności m Lippischen Heimatbund założył w 1953 Detmolder Heimatverein co spowodowało, że w końcu Lippe Heimatbund zatwierdził nowy statut i wymienił zarząd a Detmolder Heimatverein przystapił do Lippischen Heimatbund. Richard Moes zmarł w 10 lipca 1968 roku w Detmold.
- Eberhard Helmut Constantin Moes. Urodzony we Wrocławiu 24 lipca 1891. Zmarł w Pilicy 2 lutego 1892 w wyniku komplikacji po szczepieniu na ospę. Pochowany na cmentarzu Górze św.Piotra.
Julian Ewald Moes (z prawej) z synem Hansem Guntherem
Martha Moes (Wimmer) i syn Casper Ernst Richard
Grob Helmutha Constantina Eberharda Moesa na Górze św.Piotra w Pilicy
Cukrownia w Konarach na przełomie XIX i XX wieku (Zdjęcie ze strony fotopolska.pl)
Pozostałości cukrowni. (Wikipedia.pl)
Pałac w Konarach. (Fot. ze strony dolny-slask.org.pl)
Grób Richarda Caspara Moesa w Detmold