Gabriel Silnicki herbu Jelita. Rycerz Rzeczypospolitej

O Pilicy » Właściciele » Inni właściciele » Gabriel Silnicki herbu Jelita. Rycerz Rzeczypospolitej

Imponująco brzmi wojskowy życiorys Silnickiego, w którym przewijają sie nazwy znane z lekcji historii: Zbaraż, Korsuń, Buczacz, Chocim, Beresteczko. Co łączy go z naszą gminą? Od r. 1669 Gabriel Silnicki herbu Jelita dzierżawił Szyce, Szypowice, Dzwonowice .

Pochodził z rodziny osiadłej na Podolu i Rusi. Około 1640 r. był towarzyszem jednej z chorągwi kozackich w służbie koronnej. W r. 1648 prawdopodbnie dostał się pod Korsuniem do niewoli tatarskiej. W ramach wymiany jeńców przywieziono go do Chocimia i zwolniono wiosną następnego roku. W lipcu i sierpniu 1649 r. przeżył oblężenie obozu w Zbarażu przez Bohdana Chmielnickiego i Islam Gereja. W 1651 r. uczestniczył w bitwie pod Beresteczkiem. W tym samym roku został porucznikiem chorągwi husarskiej J. Zamoyskiego, a w latach 1652–8 był dowódcą straży przybocznej hetmana. Z chorągwią Zamoyskiego uczestniczył w 1653 r. w kampanii żwanieckiej i w działaniach na Ukrainie. W latach 1654–5 pod komendą hetmana wielkiego koronnego Stanisława Potockiego walczył w bitwach pod Ochmatowem i Gródkiem przeciw siłom rosyjsko-kozackim. W okresie Potopu szwedzkiego uczestniczył w wyprawie Stefana Czarnieckiego zakończonej bitwą pod Gołębiem. W 1656 r. w zwycięskiej bitwie pod Warką odznaczyła się jego husaria. Wraz z pułkiem Jana Zamoyskiego wziął udział w batalii warszawskiej. W lutym 1657 podczas najazdu Siedmiogrodzian wszedł w skład delegacji pertraktującej we Lwowie z księciem siedmiogrodzkim Jerzym II Rakoczym, a od maja do lipca uczestniczył w działaniach przeciw siłom siedmiogrodzkim. Podczas kampanii w Prusach Królewskich w r. 1659 dowodził pułkiem województwa sandomierskiego. Na początku tego roku otrzymał za zasługi wojenne tytuł miecznika bracławskiego, a potem nominację na łowczego lwowskiego. W 1659 dowodził rotą kozacką i chorągwią husarską Jana Zamoyskiego. Jesienią 1660r. chorągiew ta odznaczyła się w kampanii cudnowskiej. Wziął udział w bitwie z Kozakami pod Słobodyszczami gdzie dosyć gloriose stawał i aż w tabor nieprzyjacielski wpadł był i tam konia pod nim zabito. W r. 1661 zawarł związek małżeński z Anną z Jordanów. Z tego małżeństwa pozostawił synów: Jana Stefana, chorążego podolskiego, i Mikołaja Nikodema, miecznika sanockiego, oraz córkę Katarzynę. W województwie krakowskim od r. 1661 trzymał tenutę lipnicką, Wodniki i Pilichów. Na Rusi miał od 1661r. Dubowiec a od r. 1662 Puków i Dobrniów. W latach 1661-7 dowodził pułkiem hetmana Stanisława Potockiego. Na przełomie 1663 i 1664 uczestniczył w wyprawie zadnieprzańskiej króla Jana Kazimierza. Pod koniec listopada 1663 na czele husarii walczył pod Woronowem. W r. 1664 brał udział w kampanii ukraińskiej S. Czarnieckiego. Podczas rokoszu Jerzego Lubomirskiego walczył po stronie króla. W r. 1665 J.Tarło scedował mu Buczniów i Łoźniów. Ponowił tę cesję w r. 1668 przekazując Silnickiemu 13 innych wsi królewskich. Pod koniec 1666 r. otrzymał stolnikostwo kamienieckie. W r. 1667 wziął udział w kampanii podhajeckiej hetmana polnego koronnego Jana Sobieskiego. Dowodząc ok. 2 tysiącami jazdy, bronił linii Złotej Lipy. Zadał Tatarom poważne straty pod Jezupolem i Rakowcem. Jego żołnierzom przypisuje się też zwycięską utarczkę z Tatarami pod Brzeżanami. Już po zawarciu przez Sobieskiego traktatu z ordą rozbił podobno pod Narajowcami czambuł grasujący na Pokuciu. W 1668 r. przeszedł do służby u ks. Dymitra Wiśniowieckiego i został porucznikiem jego husarii. W 1670 otrzymał kasztelanię czernihowską. W listopadzie tego roku Dymitr Wiśniowiecki, który starał się o rękę siostrzenicy Jana Sobieskiego Teofili Ostrogskiej-Zasławskiej, a był skłócony z hetmanem, wysłał Silnickiego do Sobieskiego z delikatną misją przeprosin. W marcu 1671 na czele zgrupowania jazdy i kilku regimentów piechoty prowadził działania przeciw Tatarom na Wołyniu i Podolu. Uczestniczył w ofensywie sierpniowej J. Sobieskiego, podczas bitwy bracławskiej doznał kontuzji na skutek upadku z konia. Walczył w bitwie pod Kalnikiem. Na początku września 1672 stracił w starciu z Tatarami część oddziału. W tym czasie król Michał Korybut wyznaczył go na komisarza do rokowań z chanem Selimem Gerejem i sułtanem Mehmedem IV. Pod Brzeżanami dołączył do komisarzy, którzy pod koniec września rozpoczęli rokowania pod Lwowem. Po podpisaniu rozejmu pod Buczaczem sułtan przyjął ich na oficjalnej audiencji. Uczestniczył następnie w audiencji u chana w obozie tatarskim. Do początków stycznia 1673 śledził na Podolu ruchy wojsk nieprzyjacielskich. W lutym tego roku wraz z pozostałymi komisarzami zdawał relację z układów z Turcją, tłumacząc przyczyny podpisania traktatu buczackiego. Po zakończeniu sejmu powrócił na Ukrainę do wojska gdzie pośredniczył w wykupie jeńców i zastawników kamienieckich oraz dowodził pułkiem jazdy jako porucznik husarii D. Wiśniowieckiego. Wysłany przez Jana Sobieskiego, odbył podjazd pod Chocim, aby zorientować się w siłach i zamierzeniach W bitwie chocimskiej na czele pułku hetmana polnego koronnego odparł atak jazdy Sulejmana paszy. Wziął udział w wyprawie mołdawskiej chorążego koronnego Mikołaja Hieronima Sieniawskiego na przełomie l. 1673 i 1674, a po wycofaniu się polskich sił z Mołdawii jego pułk skierowano do blokady Kamieńca. Po 1674 r. ożenił się ponownie z Anną Konstancją z Charlęskich. Latem 1674 gdy Jan III planował uderzenie na siły tureckie, które na skutek wojny rosyjsko-tureckiej zapuściły się daleko w głąb Ukrainy Prawobrzeżnej, Silnicki miał powierzoną obronę pozostałej części Ukrainy. Wbrew rozkazom króla, uderzył jazdą na Kamieniec, spalił przedmieście Karwasery, przy czym śmierć poniosło wielu kupców. Akcja ta spowodowała wycofanie się armii tureckiej za Dniestr. Wziął następnie udział w jesienno-zimowej (1674/5) kampanii ukraińskiej Jana III , zakończonej opanowaniem Kalnika, Bracławia i Niemirowa. Odznaczył się w pościgu za uchodzącymi po bitwie pod Lwowem czambułami. Pokonał siły tureckie koło Śniatynia. Podczas sejmu koronacyjnego Jana III otrzymał nominację na kasztelana kamienieckiego. Został też wyznaczony na senatora rezydenta. W 1676 r. uczestniczył w obronie polskiego obozu pod Żurawnem, a po zawarciu rozejmu z Turcją, dowodząc pułkiem jazdy, powstrzymał nad Dołhą napór ordy pod wodzą synów chana Selima Gereja. W r. 1679 zrezygnował z dowództwa chorągwi pancernej ze względu na wiek i kłopoty zdrowotne. Kilkakrotnie był posłem na sejmy. Ufundował klasztor dla bonifratrów w Kamieńcu Podolskim. Zmarł w połowie 1681 r.

Postać Gabriela Silnickiego pojawia się w "Panu Wołodyjowskim"

 

Herb Jelita

 

Bitwa pod Beresteczkiem.1651r. Płaskorzeźba z nagrobka serca Jana II Kazimierza w kościele Saint-Germain-des-Prés w Paryżu

Bitwa pod Chocimiem.1673 r. Obraz Franciszka Smuglewicza