1830-1844 Skorupkowie

O Pilicy » Właściciele » 1830-1844 Skorupkowie

 Dokładna data narodzin Józefy z Przerembskich nie jest znana. Na świat przyszła pomiędzy rokiem 1795 a 1800. Ojcem był Adam Tomasz Przerembski, który w roku 1800 uzyskał od cesarza Franciszka II potwier­dzenie nadanego przodkom dnia 12 IV 1637 r. tytułu hrabiowskiego. Dyplom cesarskiego potwierdzenia datowany jest: Wiedeń, 8 VII 1800 r. Listę uznanych tytułów hrabiowskich ogłoszono w roku 1824r. Znajduje się na niej: Przerembska [...] Józefa, zamężna Skorupkowa, z zasady dyplomu cesarza Ferdynanda III z r. 1637 nadającego Przerembskim tytuł hrabiowski. Matką była Łucja Wodzicka. Nie jest również znana data zawarcia przez Józefę zwią­zku małżeńskiego z urodzo­nym około 1785 r. Józefem Piotrem Skorupką herbu Ślepowron, synem Jana Kantego i Zofii z Grzegorzewskich. Skorupkowie wywodzili się z Podlasia, gdzie oprócz rodzinnych Skorupek posiadali także Padlewo, od którego używali niekiedy nazwiska Skorupka-Padlewski. Przodkiem Józefa w małopolsce był ur. ok. 1720 r. Felix Skorupka, dziedzic Mstyczowa i Przedmoszczan (przed 1767 r.), Klimontowa, Jeżowa, części Krężoł, Wierzbicy, Turnawca, Ciuślic. Felix Skorupka spisał testament w 1786 r. Mstyczów i Przedmoszczany zapisał jednemu z trzech synów,Janowi - Kantemu. Zmarł w Klimontowie w 1797 r. Jan - Kanty umarł przed ojcem pozostawiając jedynego syna Józefa, który 6 lutego 1806 r.,z działu majątku po Felixie Skorupce, nabył prawa własności Mstyczowa i Przedmoszczan co zostało zatwierdzone w aktach ziemskich krakowskich 29 grudnia 1807 r. . Z czasem został właścicielem Klimontowa, Wierzbicy (pow.jędrzejowski) i Czarnocina. W 1826 r. kupił Podłazie, Kwilinę, Swierków i Kossowo od Romanowej Michałowskiej a następnie stał sie właścicielem Jeżowa, Laskowa oraz części Krężoł, Turnawca i Ciuślic oraz dóbr pilickich, które 4 lutego1830 r. za 125 000 talarów nabyła jego małzonka Józefa z Przerembskich. Był członkiem Towarzystwa Kredytowego w Kiel­cach, senatorem Wolnego Miasta Krakowa. Nabył kamienicę przy ul. Grodzkiej 180 (obecnie numer 43) w Krakowie. Tam przyszli na świat obaj synowie - Adam Franciszek w 1820 r. oraz Leon Julian w roku 1822, oprócz których małżeństwo Skorupków doczekało się również dwóch córek: Kaliksty Marianny i Marii. W roku 1830 Józef Piotr Skorupka wzniósł w Pilicy na własny koszt rzeźnię, która miała stanowić źródło dochodu z opłat od uboju. W okresie powsatnia listopadowego,w dniu 23 stycznia 1831 r. komisarz obwodu olkuskiego przysłał do dziedzica J. Skorupki rozkaz, by ten dostarczył do magazynów wojska polskiego w Często­chowie 2 korce i 16 garncy żyta, 15 korcy jęczmienia, 7 korcy i 17 garncy owsa, 8 garncy grochu oraz 7 cetnarów i 178 pudów siana. Należność za te dostawy miała być w gotowiźnie opłacona lub w podatkach potrą­cona. Tego samego dnia nadeszło do Pilicy drugie wezwanie, w którym domagano się jeszcze większych świadczeń. J. Skorupka dostawił żąda­ne artykuły i 9 lipca 1831 r. wypłacono mu za nie 38 zł należności. W kilka miesięcy później dziedzic i mieszczanie piliccy znowu zalegali z podatkami na rzecz skarbu Rządu Powstańczego. W dniu l sierpnia 1831 r. dziedzic J. Skorupka odebrał 2 palety egzekucyjne o zaległe dostawy zboża do Częstochowy i składkę po 3 zł 22 gr od dymu - na krakusów. Do Pilicy przybyło równocześnie trzech egzekutorów, by zebrać zaległe świadczenia na wojsko. W tym czasie źródłem zatargu z administracją powstańczą była również kwestia obsady urzędu burmistrza Pilicy. Józef Skorupka nie godził się na zastąpienie sprawującego funkcję Onufrego Strójnowskiego przez Franciszka Jabłońskiego z Żarek. Po śmierci w dniu 5 września1831 r. proboszcza Andrzeja Pstruszyńskiego dziedzic wysunął kandydaturę dotychczasowego wika­rego Antoniego Wolniewicza, który jednak nie uzyskał zatwierdzenia ze strony władzy kościelnej. Wspomniany burmistrz Strojnowski nie cieszył przychylnością Józefy z Przerembskich Skorupkowej, która l sierpnia 1832 r. przedstawiła, odrzucona przez władzę, kandyda­turę Wincentego Myszkowskiego na jego następcę. W 1833 r. Józef Skorupka zamierzał przywrócić czterotygodniowy jarmark owiec, koni i wełny, ale nie otrzymał zgody Ko­misji Rządowej. 19 stycznia 1834 r. Józefa Skorupkowa ponowiła próbę usunięcia ze stanowiska burmistrza Strojnowskiego. Józef Skorupka zmarł 30 października(lub 17 września.) 1835 r. Józefa Skorupkowa wraz z dziećmi wyjechała do Paryża, gdzie pobierały one nauki. W styczniu 1837 r. ponownie starała się o złożenie O. Strojnowskiego z urzędu burmistrza, tym razem osiągając zamierzony skutek. 6 maja 1837 urząd objął Antoni Gnoiński. W 1844 roku przekazała formalnie dobra pilickie córce Marii i jej mężowi Zefirynowi Ratomskiemu zachowując jednak ich zarząd. W skład dóbr pilickich wchodziły wtedy folwarki Owczarnia i Dobra oraz wsie Biskupice, Cisowa, Dobra, Kocikowa, Mokrus z częścią wsi Siamoszyce, Sławniów, Wierbka i Zarzecze. W okresie 1845/1846 wójtem pilickim był zapewne syn Józefy Adam Skorupka (W 1865r. objął kierownictwo teatru krakowskiego i prowadził go do 1871. Przyczynił się do podniesienia rangi tej sceny) co wynika z ogłoszonego w 1850r.  prasie wyroku.

 

 

26 maja1847 r. Józefa Skorupkowa przedstawiła kandydata na burmistrza w osobie Rocha Gnoińskie­go jednak zatwierdzenie uzyskał ostatecznie Ludwik Dowbor. W tym samym roku, po śmierci matki, Łucji z Wodzickich Przerembskiej, wycofała się z zarządzania dobrami pilickimi obejmując zapisane jej w spadku mocno zadłu­żone "...państwo Igołomia z przyległościami, jak następujące: Igołomia folwark i wieś, Zofipole folwark i wieś, i do nich wsie zasobne Koźlica i Odwiśle, folwark i wieś Siedliska, folwark i wieś Sarbia z wsią zasobną Glew". Z czasem wyjechała do Paryża być może chcąc uwolnić się od wierzycieli. W 1870 r. w „Gazecie Lwowskiej" ukazało się obwieszcze­nie:

 

Cesarsko-Królewski Sąd Obwodowy tarnowski niniejszym edyktem wiadomo czyni, iż pan Stanisław Szwantowski dnia 21 X 1870 r. wniósł skargę przeciw Józefie z hrabiów Przerembskich hrabinie Sko­rupkowej i Wawrzyńcowi Musielskiemu, wskutek której Józefie hrabi­nie Skorupkowej, jako dłużniczce osobistej, a przeciw Wawrzyńcowi Musielskiemu, jako dłużnikowi z hipoteki dóbr Niedźwiada z przyległościami, polecono, aby sumę wekslową 11 500 złotych reńskich pod rygorem egzekucji zapłacili, [...] a tychże także do za­płacenia kary konwencjonalnej po 1000 złotych reńskich przymuszono, do rozprawy ustnej termin na dzień 23 XII 1870 r., o godzinie 10. rano, wyznaczony został. Ponieważ pobyt zapozwanych Józefy z Prze­rembskich hrabiny Skorupkowej i Wawrzyńca Musielskiego nie jest wia­domy, przeznaczył im tutejszy sąd na ich koszt i niebezpieczeństwo ku­ratora w osobie tutejszego adwokata doktora Pietrzyckiego".

 

 

W roku 1875 w tej samej „Gazecie Lwowskiej" trzykrotnie ukazał się edykt galicyjskiego Sądu Krajowego: „Cesarsko-Królewski Sąd Krajowy we Lwowie niniejszym edyktem wiadomo czyni, iż spadkobiercy Adama Morawskiego wnieśli w tutejszym sądzie pod dniem 5 XII 1870 r. skargę przeciw Józefie hrabinie Skorupkowej i innym, wskutek czego termin do rozprawy tutaj w sądzie na dzień 3 VIII 1875 r., o godzinie 10. przed południem, wyznaczony został. A ponieważ miejsce pobytu jej nie jest wiadome, zatem Cesarsko-Królewski Sąd Krajowy do jej zastępowaniai na jej koszt i niebezpieczeństwo tutejszego adwokata doktora Kucz-kiewicza kuratorem mianował, z którym niniejsza sprawa wedle ustawy sądowej dla Galicji przepisanej przeprowadzona będzie. Niniejszym edyktem wzywa się zapoznaną, aby w należytym czasie albo osobiście stanęła, lub potrzebne tytuły prawne ustanowionemu zastępcy udzieliła, lub innego zastępcę wybrała i sądowi oznajmiła, słowem - do obrony środków użyła, gdyż wynikające z zaniedbania skutki sama sobie przy­pisać będzie musiała".

 

 

W 1875 roku Józefa Skorupkowa zmarła w Paryżu.

 

Rządy Józefy w Pilicy, już po przekazaniu majątku w ręce zięcia Zefiryna Ratomskiego,  miały swój finał sądowy.