14 marca 2014."Kobiecy świat Pilicy"

Czytelnik książki "Staropolskie sylwetki pilickie XVI-XIX wieku" może odnieść wrażenie,że jak świat światem Pilica mężczyznami stoi. Tymczasem współczesne miasteczko jest mocno sfeminizowane. Poza tradycyjną przewagą pań w szkolnictwie kobiety na stanowiskach opanowały pilicką bankowość i co ciekawe połowę stanowisk sołtysów wsi Gminy Pilica. Na spotkaniu reprezentowane były również gminne Koła Gospodyń Wiejskich, od lat stojące na straży lokalnych tradycji oraz działające w Pilicy stowarzyszenia. Nic dziwnego, że w środowisku o tak dużej liczbie kobiet wyróżniających się aktywnością zawodową i społeczną, organizowane przez Miejsko-Gminną Bibliotekę Publiczną marcowe spotkania piliczanek stają się lokalną tradycją. W ubiegłym roku impreza, "Kobieta przez wieki", była okazją do pokazania jak zmieniała się kobieca moda. Zachwyt wzbudzały piękne stroje wykonane przez Renatę Mrozińską z Bractwa Rycerskiego Ziemi Ogrodzienieckiej.

W tym roku tematem przewodnim była prezentacja sylwetek niepospolitych piliczanek. Nie sposób było przedstawić wszystkie niewiasty, które pozostawiły swój ślad w dziejach naszego miasteczka. Prezentację rozpoczęła postać najsłynniejszej z piliczanek,królowej Elżbiety z Pilczy. Nikt nie zrobiłby tego piękniej i ciekawiej niż młodzież z pilickiego liceum noszącego imię królowej. Nic więc dziwnego,że barwne przedstawienie zostało nagrodzone rzęsistymi brawami. Przypadła mi w udziale rola przewodnika po kobiecym świecie Pilicy w dawnych wiekach. Niewiele wiemy o Jadwigdze z Melsztyna,matce Elżbieta z Pilczy, współzałożycielce Pilicy. O Jadwidze wiemy niewiele. Z zachowanych nielicznych dokumentów wyłania się obraz kobiety-gospodarza, która po śmierci męża nie tylko radziła sobie z zarządzaniem włościami rozrzuconymi po Rzeczypospolitej ale potrafiła przy tym rodzinny majątek pomnażać. O burzliwym życiu Elżbiety wiemy coraz więcej za sprawą przysłowiowych "pięciu minut" w mediach i w literaturze, które w ostatnich latach przeżywa ta postać. Nie tylko historycy próbują rozwikłać tajemnice jej kolejnych związków małżeńskich a przede wszystkim zagadkę wielkiej miłości, która połączyła wiekowego króla i nie młodą, schorowaną kobietę, wbrew racjom politycznym i obyczajowym. Wśród następnych właścicieli miasteczka przewinęło się kilka interesujących kobiecych postaci. Biznesowym zmysłem wyróżniała się wśród nich mało znana osoba Domiceli z Wierzbowskich, od której bezwzględności w dążeniu do celu uczyć się mogą współczesne biznes-women. Poprzedniczka Domiceli Wierzbowskiej w małżeńskim związku z Janem Kazimierzem Warszyckim, Anna Stanisławska, znalazła swoje miejsce w historii literatury polskiej. Dzieje jej trzech małżeństw, zawarte w spisanym wierszem pamiętniku "Transakcya albo opisanie życia sieroty jednej..." mogły by stać się podstawą scenariusza filmowego przewyższającego zaskakującymi zwrotami akcji i ilością łez wylanych przed ekranem "Trędowatą" i "M jak miłość" razem wzięte. Spośród następnych właścicielek Pilicy wyróżniała się Emerencjanna z Warszyckich, żona sędziwego wojewody wileńskiego Ludwika Pocieja i zarazem kochanka króla Augusta III. Jej również miłosne przygody zapewniły miejsce na kartach literatury i uchroniły przed popadnięciem w zapomnienie. Nie tylko sercowe zawirowania powodowały, że piliczanki pozostały w pamięci potomnych. W okresie powstania styczniowego ujawniły się patriotyczne poglądy grupy piliczanek z Zuzanną Czaplicową i jej córkami na czele,które organizowały powstańcze służby sanitarne co skończyło się zesłaniem na Sybir, z którego Zuzanna nie powróciła. Nie mnij ryzykowna działalność prowadziły Maria Lemańska Karolina Ostaszewska,Helena Strońska i Anna Kobyłecka,która udział w powstaniu przypłaciła życiem. Na medycznym polu prowadziła działalność urodzona w Pilicy Maria Magdalena Epstein, założycielka pierwszej szkoły pielęgniarskiej. Jej proces beatyfikacyjny rozpoczął się w 2004 roku.

Pan Burmistrz, Michał Otrębski, symboliczną wiązankę kwiatów dla wszystkich piliczanek wręczył na ręce pani Czesławy Hajdukowej, Prezes katowickiego Oddziału Stowarzyszenia Chorych na Przepuklinę Oponowo-Rdzeniową RP. Pan Adam Rozlach, Przewodniczący Rady Powiatu, uhonorował piliczanki bukietem kwiatów wręczonych Pani Dyrektor MGBP w Pilicy Annie Kowalskiej. Zajęty odpowiedziami na pytania dotyczące mini-wystawy nie zwróciłem uwagi czy Pan Przewodniczący, jak obiecywał w wystąpieniu, osobiście ucałował wszystkie uczestniczki spotkania :) Na konie przedstawicielki pilickiego oddziału SKOK-u pod przewodnictwem Pani Dyrektor Oddziału, Bożeny Chmielewskiej, wręczyły tulipany wszystkim uczestniczkom spotkania.