1875-1882 Leon Epstein

Bardzo rozgałęziona rodzina Epsteinów pochodziła pierwotnie z miejscowości Ebstein w Styrii. Wydała wielu sławnych rabinów i znawców Starego Testamentu, pierwszym zanotowanym w historii członkiem rodziny był Rabbi Nathan Halevi Epstein (XIV wiek).

Jakub Epstein urodził się w roku 1771. Starsze źródła podają, że urodził się w Pilicy

... w rodzinie, która mieszkała tu od paru pokoleń i posiadała wytwórnię świec łojowych.

Według ostatnich ustaleń dr A.Wiernickiej miejscem urodzenia są Żarki.

Jakub przeniósł się do stolicy ok.r. 1786. Początkowo trudnił się wytwarzaniem świec, ale wkrótce znalazł zajęcie jako dostawca wojskowy dla armii pruskiej, armii Księstwa Warszawskiego i później Królestwa Kongresowego wreszcie dla armii rosyjskiej co powiększyło majątek rodzinny i umożliwiło dwóm z jego synów otwarcie własnych banków.

Żonaty był z Henriettą z Glicksonów. Synami Jakuba byli :

-Józef (1795–1876), jeden z najbogatszych bankierów warszawskich XIX w. W roku 1836 otworzył z poparciem kapitału Rotszyldów własny bank w Warszawie. Około r. 1870 sprzedał go Bankowi Handlowemu i przeniósł się zagranicę.

-Adam (1799–1870) warszawski bankier i filantrop.

-Jan (1805 - 1885) – bankier, przedsiębiorca i filantrop warszawski. Otworzył własny bank później połączony z Bankiem Handlowym. Był radcą handlowym Banku Polskiego i sędzią handlowym. W roku 1842 otworzył papiernię w Soczewce

-Herman (1806–67), bankier, właściciel cukrowni,przedsiębiorca, budowniczy linii kolejowych

Kopia portretu ojca Leona - Hermana Epsteina. Oryginalny obraz namalowany przez Leopolda Horowitza znajduje się w zbiorach rodziny Epsteinów.

Synem Hermana był urodzony 2.7.1834 Leon Józef Epstein, który 10.8.1859 ożenił się z 19-letnią Konstancją Marią z Janaszów.

W katalogu wystawy pośmiertnej dzieł Józefa Simmlera zorganizowanej w  1868r, wymieniony został portret olejny na płótnie namalowany po ślubie Konstancji  z Janaszów  z Leonem  Epsteinem będący wówczas  własnością portretowanej. Nie udało mi się natrafić ani na reprodukcję obrazu ani nawet na jakąkolwiek wzmiankę o nim w opracowaniach  traktujących o twórczości Simmlera.

Wkrótce po ślubie ze związku Konstancji i Leona urodzili się synowie Eugeniusz Juliusz (ur.9.8.1860) i Stefan Ludwik (ur.17.7.1861). Do 1864 Leon Epstein był członkiem Rady Zarządzającej Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej W r. 1864 w Paryżu w kościele św. Magdaleny ochrzcił synów Stefana i Eugenusza a 22.1.1865 sam ochrzcił się Warszawie. W 1865 roku rusza budowa cukrowni „Konstancja” w osadzie o tej samej nazwie położonej koło Kutna. Z czasem była to jedna z największych cukrowni w Królestwie Polskim. W 1866 r powołano Spółkę Udziałową Fabryka Cukru i Rafineria w Leonowie,której zarządcą został Leon Epstein. 30.1.1872 urodził się kolejny syn-Karol.15.2.1872 Konstancja zmarła w wyniku komplikacji poporodowych. Pochowana została na Powązkach w grobowcu zaprojektowanym przez Józefa Dietricha.Leon obarczony trójką dzieci szybko podjął decyzję o powtórnym ożenku. Wybranką była Maria ze Skarżyńskich herbu Bończa ,córka Rajmunda i Wiktorii Cieleckiej. Ślub miał miejsce w 1873 lub 1874 roku.

Wkrótce po śubie,w roku 1874, Leon zakupił pilickie dobra. W trzy lata później dokupił Smoleń. 2.8.1875 roku urodziła się córka Maria. Od 1878 prezes Towarzystwa Akcyjnego Cukrownia „Leonów”. Po kupieniu Pilicy Leon rozpoczął zakrojone na wielką skalę prace remontowe miejscowego pałacu przebudowując budynek i fortyfikacje w stylu romantyczno-patriotycznym. Epstein inwestował w rozwój miejscowego przemysłu. Przejął olejarnię i rozpoczął wielką inwestycję jaką była budowa słodowni. Budynki po dawnej farbiarni Moesa przeznaczone zostały na sale zalewowe i skład jęczmienia a dobudowano do nich suszarnię. Produkcję słodu rozpoczęto w listopadzie 1878 r. Słodownia wyposażona była w maszynę parową o mocy 20 KM i zatrudniała dziewięciu robotników, mieląc dziennie 50 korców słodu. Leon Epstein inwestując na szeroka skalę liczył podobno na dotacje z fundacji Rockefellera. Odmowa zachwiała jego finansowo-przemysłowym imperium co przypłacił paraliżem. W 1880 roku,po pięciu latach pobytu, Epsteinowie opuszczają Pilicę przenosząc sie do Krakowa. Zapada decyzja o sprzedaży pilickich  posiadłości. Do 1882 roku majątkiem kierują zarządcy. Leon Epstein umiera w roku 1903.